امثال 26

1 همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

Il y a des rosées pendant la moisson, et des pluies pendant l'été; mais il n'est point de gloire pour l'insensé.

2 نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

Les oiseaux s'envolent et même les autruches: ainsi les vanités s'évanouissent sans arriver à rien.

3 شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

Comme est le fouet au cheval, l'aiguillon à l'âne, ainsi est la verge à une nature déréglée.

4 نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

Ne réponds point au fou selon sa folie, de peur que tu ne deviennes semblable à lui.

5 نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

Mais réponds au fou selon sa folie, de peur qu'il ne semble sage à tes dépens.

6 کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

Celui qui envoie ses paroles par un messager imprudent expose ses propres voies à un affront.

7 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

Interdis aux insensés l'usage de leurs jambes, et empêche l'iniquité de sortir de leur bouche.

8 احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

Celui qui attache la pierre à sa fronde ressemble à celui qui glorifie un insensé.

9 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

Des épines poussent dans la main d'un homme ivre, et la servitude dans la main des insensés.

10 کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

La chair des insensés est pleine de trouble; car leurs passions se brisent dans leur choc.

11 همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

Comme le chien, lorsqu'il revient à son vomissement, inspire le dégoût; ainsi est l'insensé qui, en sa malice, retourne à son péché. Il est une honte qui conduit au mal; il est une honte pleine de gloire et de grâce.

12 کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

J'ai vu un homme qui, lui-même, s'estimait sage; cependant l'insensé a plus de confiance que lui.

13 آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

Le paresseux que l'on envoie en voyage dit: Il y a un lion sur le chemin et des assassins dans les rues.

14 او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

Comme la porte tourne sur ses gonds, ainsi fait le paresseux sur son lit.

15 دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

Le paresseux, s'il a caché sa main sous son manteau, n'aura pas le courage de la porter à sa bouche.

16 با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

Le paresseux se croit plus sage que celui qui rapporte une dépêche et en reçoit un salaire abondant.

17 کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

Se mettre en avant pour la querelle d'autrui, c'est comme prendre un chien par la queue.

18 شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

On lance parmi les hommes des paroles comme des traits; celui qu'elles atteignent le premier succombe.

19

C'est ce qui arrive à tous ceux qui dressent des embûches à leurs amis; et si l'on s'en aperçoit, ils disent: Je l'ai fait en jouant.

20 هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

Le feu s'active, s'il y a beaucoup de bois; où il n'y a point de contradicteur, les querelles s'apaisent.

21 همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

Le charbon et le bois dans le foyer animent le feu; le médisant entretient le trouble des querelles.

22 سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

Les paroles du trompeur sont douces; mais elles blessent jusqu'au fond des entrailles.

23 سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

L'argent donné pour tromper ne vaut pas mieux qu'un coquillage. Des lèvres frivoles cachent un mauvais cœur.

24 شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

Un ennemi que l'on voit pleurer promet beaucoup des lèvres; mais en son cœur il trame quelque fraude.

25 اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

Si ton ennemi te prie à grands cris, ne te laisse pas persuader; car il a sept méchancetés dans l'âme.

26 اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

Celui qui dissimule sa haine cherche à tromper; mais il a beau cacher ses fautes, le monde le connaît bien.

27 هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

Celui qui creuse une fosse pour son prochain y tombera; celui qui roule une pierre la roule sur lui-même.

28 زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.

Une langue trompeuse hait la vérité; une bouche indiscrète est une cause de ruines.