امثال 26

1 همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

Jako sníh v létě, a jako déšť ve žni, tak nepřipadá na blázna čest.

2 نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

Jako vrabec přenáší se, a vlaštovice létá, tak zlořečení bez příčiny nedojde.

3 شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

Bič na koně, uzda na osla, a kyj na hřbet blázna.

4 نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

Neodpovídej bláznu podlé bláznovství jeho, abys i ty jemu nebyl podobný.

5 نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

Odpověz bláznu podlé bláznovství jeho, aby sám u sebe nebyl moudrý.

6 کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

Jako by nohy osekal, bezpráví se dopouští ten, kdož svěřuje poselství bláznu.

7 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

Jakož nejednostejní jsou hnátové kulhavého, tak řeč v ústech bláznů.

8 احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

Jako vložiti kámen do praku, tak jest, když kdo ctí blázna.

9 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

Trn, kterýž se dostává do rukou opilého, jest přísloví v ústech bláznů.

10 کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

Veliký pán stvořil všecko, a dává odplatu bláznu, i odměnu přestupníkům.

11 همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

Jakož pes navracuje se k vývratku svému, tak blázen opětuje bláznovství své.

12 کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

Spatřil-li bys člověka, an jest moudrý sám u sebe, naděje o bláznu lepší jest než o takovém.

13 آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

Říká lenoch: Lev lítý jest na cestě, lev jest v ulici.

14 او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

Dvéře se obracejí na stežejích svých, a lenoch na lůži svém.

15 دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

Schovává lenivý ruku svou za ňadra; těžko mu vztáhnouti ji k ústům svým.

16 با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

Moudřejší jest lenivý u sebe sám, nežli sedm odpovídajících s soudem.

17 کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

Psa za uši lapá, kdož odcházeje, hněvá se ne v své při.

18 شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

Jako nesmyslný vypouští jiskry a šípy smrtelné,

19

Tak jest každý, kdož oklamává bližního, a říká: Zdaž jsem nežertoval?

20 هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

Když není drev, hasne oheň; tak když nebude klevetníka, utichne svár.

21 همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

Uhel mrtvý k roznícení, a drva k ohni, tak člověk svárlivý k roznícení svady.

22 سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

Slova utrhače jako ubitých, ale však sstupují do vnitřností života.

23 سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

Stříbrná trůska roztažená po střepě jsou rtové protivní a srdce zlé.

24 شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

Rty svými za jiného se staví ten, jenž nenávidí, ale u vnitřnosti své skládá lest.

25 اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

Když se ochotný ukáže řečí svou, nevěř mu; nebo sedmera ohavnost jest v srdci jeho.

26 اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

Přikrývána bývá nenávist chytře, ale zlost její zjevena bývá v shromáždění.

27 هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

Kdo jámu kopá, do ní upadá, a kdo valí kámen, na něj se obrací.

28 زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.

Èlověk jazyka ošemetného v nenávisti má ponížené, a ústy úlisnými způsobuje pád.