امثال 24
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، | 1 |
No tengan envidia de los hombres malvados, ni ningún deseo de estar con ellos:
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. | 2 |
porque el propósito de sus corazones es la destrucción, y sus labios están hablando de causar problemas.
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، | 3 |
La construcción de una casa es por sabiduría, y por la razón se fortalece:
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. | 4 |
Y por el conocimiento, sus habitaciones están llenas de todas las cosas queridas y agradables.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. | 5 |
El sabio es fuerte; y un hombre de conocimiento aumenta la fortaleza.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. | 6 |
Porque guiándote sabiamente, vencerás en la guerra; y en varios guías sabios está la victoria.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. | 7 |
La sabiduría está fuera del poder del insensato: mantiene su boca cerrada en el lugar público.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. | 8 |
Aquel cuyo propósito es malo será nombrado hombre de malos designios.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. | 9 |
El propósito del necio es el pecado; y el que odia a la autoridad es repugnante para los demás.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. | 10 |
Si cedes en el día de la angustia, tu fuerza es pequeña.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. | 11 |
Sé el salvador de los que son entregados a la muerte, y no retires la ayuda de aquellos que están cayendo en la destrucción.
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. | 12 |
Si dices: Mira, no teníamos conocimiento de esto: ¿no lo piensa el probador de corazones? y el que guarda tu alma, ¿no lo sabe? ¿Y no dará a cada hombre la recompensa de su trabajo?
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. | 13 |
Hijo mío, toma miel, porque es bueno; y la miel que fluye, que es dulce a tu gusto:
| 14 |
Así que deja que tu deseo sea sabiduría: si la tienes, habrá un futuro, y tu esperanza no será cortada.
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، | 15 |
No hagas planes malvados, oh malhechor, contra los campos del hombre recto, o envíes destrucción sobre su lugar de reposo:
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. | 16 |
Porque un hombre recto, después de haber caído siete veces, se levantará otra vez; pero los malos caerán en él mal.
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، | 17 |
No te alegres por la caída de tu adversario, y no se alegre tu corazón por su caída:
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! | 18 |
Por temor de que el Señor lo vea, y pueda ser malo a sus ojos, y su ira se aleje de él.
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، | 19 |
No te preocupes por los malvados, ni tengas envidia de los pecadores:
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. | 20 |
Porque no habrá futuro para el malvado; la luz de los pecadores será apagada.
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، | 21 |
Hijo mío, teme al Señor y al rey; no tengas nada que ver con los inestables:
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ | 22 |
porque su caída vendrá repentinamente; y ¿quién tiene conocimiento de la ruina que viene de ambos?
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. | 23 |
Estos son más dichos de los sabios: Tener preferencia por la posición de una persona cuando se juzga no es bueno.
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، | 24 |
El que dice al malvado, eres recto, será maldecido por los pueblos y aborrecido por las naciones.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. | 25 |
Pero aquellos que le castigan les irá bien, y una bendición de bien vendrá sobre ellos.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. | 26 |
Él es como si diera un beso con sus labios cuando da una respuesta correcta.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. | 27 |
Pon en orden tu trabajo afuera, y prepáralo en el campo; y después de eso, ve a la construcción de tu casa.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. | 28 |
No seas un testigo falso contra tu prójimo, o deja que tus labios digan falso testimonio.
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» | 29 |
No digas: haré con él lo que me ha hecho; Le daré al hombre la recompensa de su trabajo.
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ | 30 |
Fui por el campo del que odia el trabajo y por la viña del hombre sin sentido;
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. | 31 |
Y todo estaba lleno de espinas, y cubierto de plantas deshechas, y su muro de piedra se quebró.
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: | 32 |
Luego mirándolo, pensé: lo vi, y obtuve enseñanza de él.
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، | 33 |
Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de doblar las manos en el sueño:
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. | 34 |
Entonces la pérdida caerá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.
