امثال 24

1 به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com elles,

2 زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

Porque o seu coração medita a rapina, e os seus labios fallam a malicia.

3 خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

Com a sabedoria se edifica a casa, e com a intelligencia se estabelece:

4 اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

E pelo conhecimento se encherão as camaras de todas as substancias preciosas e deleitaveis.

5 آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

E o varão sabio é forte, e o varão de conhecimento consolida a força.

6 پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

Porque com conselhos prudentes tu farás a guerra; e ha victoria na multidão dos conselheiros.

7 نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

É demasiadamente alta para o tolo toda a sabedoria; na porta não abrirá a sua bocca.

8 کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

A'quelle que cuida em fazer mal mestre de maus intentos o chamarão.

9 نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

O pensamento do tolo é peccado, e é abominavel aos homens o escarnecedor.

10 اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

Se te mostrares frouxo no dia da angustia, a tua força será estreita.

11 از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

Livra aos que estão tomados para a morte, e aos que levam para matança, se os poderes retirar.

12 نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

Se disseres: Eis que o não sabemos: porventura aquelle que pondera os corações não o entenderá? e aquelle que attenta para a tua alma não o saberá? porque pagará ao homem conforme a sua obra.

13 پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

Come mel, meu filho, porque é bom, e o favo de mel é doce ao teu paladar.

14

Tal será o conhecimento da sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti galardão, e não será cortada a tua expectação.

15 ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

Não espies a habitação do justo, ó impio, nem assoles a sua camara.

16 زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

Porque sete vezes cairá o justo, e se levantará; mas os impios tropeçarão no mal

17 وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

Quando cair o teu inimigo, não te alegres, nem quando tropeçar se regozije o teu coração.

18 زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

Para que o Senhor o não veja, e seja mau aos seus olhos, e desvie d'elle a sua ira.

19 به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

Não te indignes ácerca dos malfeitores, nem tenhas inveja dos impios,

20 زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

Porque o maligno não terá galardão, e a lampada dos impios se apagará.

21 پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

Teme ao Senhor, filho meu, e ao rei, e não te entremettas com os que buscam mudança.

22 کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

Porque de repente se levantará a sua perdição, e a ruina d'elles ambos quem a sabe?

23 قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

Tambem estes são proverbios dos sabios: Ter respeito a pessoas no juizo não é bom.

24 هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

O que disser ao impio: Justo és: os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.

25 ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

Mas para os que o reprehenderem haverá delicias, e sobre elles virá a benção do bem

26 جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

Beijados serão os labios do que responde com palavras rectas.

27 اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

Prepara de fóra a tua obra, e apparelha-a no campo, e então edifica a tua casa.

28 علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

Não sejas testemunha sem causa contra o teu proximo; porque enganarias com os teus beiços?

29 نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

Não digas: Como elle me fez a mim, assim o farei eu a elle: pagarei a cada um segundo a sua obra.

30 از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

Passei pelo campo do preguiçoso, e junto á vinha do homem falto de entendimento;

31 همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

E eis que toda estava cheia de cardos, e a sua superficie coberta d'ortigas, e a sua parede de pedra estava derribada.

32 با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

O que tendo eu visto, o tomei no coração, e, vendo-o, recebi instrucção.

33 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

Um pouco de somno, adormecendo um pouco; encruzando as mãos outro pouco, para estar deitado.

34 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

Assim te sobrevirá a tua pobreza como um caminhante, e a tua necessidade como um homem armado.