امثال 24

1 به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

אל-תקנא באנשי רעה ואל-תתאו להיות אתם

2 زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

כי-שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה

3 خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן

4 اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

ובדעת חדרים ימלאו-- כל-הון יקר ונעים

5 آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

גבר-חכם בעוז ואיש-דעת מאמץ-כח

6 پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

כי בתחבלות תעשה-לך מלחמה ותשועה ברב יועץ

7 نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח-פיהו

8 کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

מחשב להרע-- לו בעל-מזמות יקראו

9 نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ

10 اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

התרפית ביום צרה-- צר כחכה

11 از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

הצל לקחים למות ומטים להרג אם-תחשוך

12 نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

כי-תאמר-- הן לא-ידענו-זה הלא-תכן לבות הוא-יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו

13 پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

אכל-בני דבש כי-טוב ונפת מתוק על-חכך

14

כן דעה חכמה--לנפשך אם-מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת

15 ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

אל-תארב רשע לנוה צדיק אל-תשדד רבצו

16 زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה

17 وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

בנפל אויביך (אויבך) אל-תשמח ובכשלו אל-יגל לבך

18 زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

פן-יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו

19 به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

אל-תתחר במרעים אל-תקנא ברשעים

20 زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

כי לא-תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך

21 پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

ירא-את-יהוה בני ומלך עם-שונים אל-תתערב

22 کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

כי-פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע

23 قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

גם-אלה לחכמים הכר-פנים במשפט בל-טוב

24 هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

אמר לרשע--צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים

25 ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת-טוב

26 جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

שפתים ישק משיב דברים נכחים

27 اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

הכן בחוץ מלאכתך--ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך

28 علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

אל-תהי עד-חנם ברעך והפתית בשפתיך

29 نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

אל-תאמר--כאשר עשה-לי כן אעשה-לו אשיב לאיש כפעלו

30 از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

על-שדה איש-עצל עברתי ועל-כרם אדם חסר-לב

31 همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

והנה עלה כלו קמשנים--כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה

32 با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר

33 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב

34 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

ובא-מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן