امثال 24

1 به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

Pa fè anvi a moun mechan, ni dezire pou avèk yo;

2 زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

paske panse yo fòmante vyolans e lèv yo pale inikite.

3 خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

Avèk sajès, kay la bati e avèk bon konprann, li vin etabli.

4 اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

Pa konesans, chanm yon moun vin ranpli avèk tout bèl kalite richès.

5 آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

Yon nonm saj byen fò, e yon nonm ak konesans ogmante pouvwa li.

6 پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

Paske ak konsèy saj ou va fè lagè, e ak konseye an abondans, gen viktwa.

7 نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

Sajès twò wo pou moun ensanse a; li pa ouvri bouch li nan pòtay la.

8 کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

Yon moun ki fè plan pou fè mal, moun va rele li magouyè.

9 نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

Fòmante foli se peche, e mokè a abominab a tout moun.

10 اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

Si ou lach nan jou gran pwoblèm nan, fòs ou pa fò.

11 از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

Delivre sila k ap mennen vè lanmò a, ak sila k ap mache tonbe vè labatwa a. O, kenbe yo!

12 نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

Si ou di: “Gade, nou pa t konnen sa”; èske Li pa konsidere sa, sila ki peze kè? Epi èske Li pa konnen sa, sila kap kenbe nanm ou an? Èske Li p ap rann a lòm selon zèv li?

13 پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

Fis mwen, manje siwo myèl, paske li bon; wi, siwo sòti nan nich lan dous pou goute.

14

Konnen ke sajès se konsa pou nanm ou; si ou twouve li, va gen yon avni, e espwa ou p ap anile.

15 ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

Pa kouche mete pyèj, o lòm mechan, kont kote ke moun dwat la rete a. Pa detwi kote repo li a;

16 زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

paske yon nonm ladwati tonbe sèt fwa e leve ankò, men se nan lè gwo malè ke mechan an tonbe.

17 وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

Pa rejwi lè lènmi ou tonbe. Ni pa kite kè ou kontan lè l tonbe;

18 زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

Oswa, SENYÈ a va wè l, vin pa kontan e detounen kòlè Li de li.

19 به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

Pa twouble tèt ou pou malveyan yo, ni fè lanvi pou mechan yo,

20 زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

paske pou yon nonm mechan, pa gen avni. Lanp a mechan an va etenn nèt.

21 پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

Fis mwen an, gen lakrent SENYÈ a ak wa a; pa asosye ak sila ki pa stab yo,

22 کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

paske, malè yo va leve vit. Kilès ki konnen destriksyon an k ap sòti nan yo de a.

23 قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

Sila yo, anplis, se pawòl a sajès: Fè patipri nan jijman pa bon.

24 هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

Sila ki di a mechan an: “Ou dwat”, pèp yo va modi li e nasyon yo va rayi li;

25 ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

men pou sila ki repwoche mechan yo, lap wale byen ak yo. Bon benediksyon va tonbe sou yo.

26 جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

Yon repons onèt tankou yon bo sou lèv yo.

27 اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

Prepare tout travay ou a deyò; byen prepare chan ou. Apre, alò, bati kay ou.

28 علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

Pa vin yon temwen kont vwazen ou san koz, e pa bay manti ak lèv ou.

29 نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

Pa di: “Se konsa mwen va fè l paske li te fè m konsa; mwen va rann a nonm nan selon zèv li yo.”

30 از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

Mwen te pase nan chan parese a; akote chan rezen a nonm ki manke bon konprann nan.

31 همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

Epi gade byen, li te plen ak raje pikan, e kouvri ak move zèb, Miray an wòch la te fin kraze nèt.

32 با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

Lè m te wè, mwen te reflechi sou sa; mwen te gade e m te resevwa enstriksyon.

33 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

“Yon ti dòmi, yon ti somèy, yon ti pliye men pou repoze,”

34 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

Konsa mizè ou va vin parèt sou ou tankou yon vòlè; ak bezwen tankou yon bandi kon zam.