امثال 24
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، | 1 |
Folge nicht bösen Leuten und wünsche nicht, bei ihnen zu sein.
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. | 2 |
Denn ihr Herz trachtet nach Schaden, und ihre Lippen raten zu Unglück.
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، | 3 |
Durch Weisheit wird ein Haus gebauet und durch Verstand erhalten.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. | 4 |
Durch ordentlich Haushalten werden die Kammern voll aller köstlichen, lieblichen Reichtümer.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. | 5 |
Ein weiser Mann ist stark und ein vernünftiger Mann ist mächtig von Kräften.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. | 6 |
Denn mit Rat muß man Krieg führen; und wo viel Ratgeber sind, da ist der Sieg.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. | 7 |
Weisheit ist dem Narren zu hoch; er darf seinen Mund im Tor nicht auftun.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. | 8 |
Wer ihm selbst Schaden tut, den heißt man billig einen Erzbösewicht.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. | 9 |
Des Narren Tücke ist Sünde; und der Spötter ist ein Greuel vor den Leuten.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. | 10 |
Der ist nicht stark, der in der Not nicht fest ist.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. | 11 |
Errette die, so man töten will, und entzieh dich nicht von denen, die man würgen will.
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. | 12 |
Sprichst du: Siehe, wir verstehen's nicht; meinest du nicht, der die Herzen weiß, merket es, und der auf die Seele acht hat, kennet es und vergilt dem Menschen nach seinem Werk?
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. | 13 |
Iß, mein Sohn, Honig, denn es ist gut, und Honigseim ist süß in deinem Halse.
| 14 |
Also lerne die Weisheit für deine Seele. Wenn du sie findest, so wird's hernach wohlgehen, und deine Hoffnung wird nicht umsonst sein.
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، | 15 |
Laure nicht, als ein Gottloser, auf das Haus des Gerechten; verstöre seine Ruhe nicht!
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. | 16 |
Denn ein Gerechter fällt siebenmal und stehet wieder auf; aber die Gottlosen versinken in Unglück.
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، | 17 |
Freue dich des Falles deines Feindes nicht, und dein Herz sei nicht froh über seinem Unglück;
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! | 18 |
es möchte der HERR sehen und ihm übel gefallen und seinen Zorn von ihm wenden.
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، | 19 |
Erzürne dich nicht über den Bösen und eifre nicht über die Gottlosen;
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. | 20 |
denn der Böse hat nichts zu hoffen, und die Leuchte der Gottlosen wird verlöschen.
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، | 21 |
Mein Kind, fürchte den HERRN und den König und menge dich nicht unter die Aufrührerischen!
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ | 22 |
Denn ihr Unfall wird plötzlich entstehen; und wer weiß, wann beider Unglück kommt?
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. | 23 |
Dies kommt auch von den Weisen: Die Person ansehen im Gericht ist nicht gut.
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، | 24 |
Wer zum Gottlosen spricht: Du bist fromm, dem fluchen die Leute und hasset das Volk.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. | 25 |
Welche aber strafen, die gefallen wohl, und kommt ein reicher Segen auf sie.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. | 26 |
Eine richtige Antwort ist wie ein lieblicher Kuß.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. | 27 |
Richte draußen dein Geschäft aus und arbeite deinen Acker; danach baue dein Haus.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. | 28 |
Sei nicht Zeuge ohne Ursache wider deinen Nächsten und betrüge nicht mit deinem Munde!
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» | 29 |
Sprich nicht: Wie man mir tut, so will ich wieder tun und einem jeglichen sein Werk vergelten.
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ | 30 |
Ich ging vor dem Acker des Faulen und vor dem Weinberge des Narren,
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. | 31 |
und siehe, da waren eitel Nesseln drauf und stund voll Disteln, und die Mauer war eingefallen.
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: | 32 |
Da ich das sah, nahm ich's zu Herzen und schauete und lernete dran.
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، | 33 |
Du willst ein wenig schlafen und ein wenig schlummern und ein wenig die Hände zusammentun, daß du ruhest;
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. | 34 |
aber es wird dir deine Armut kommen wie ein Wanderer und dein Mangel wie ein gewappneter Mann.
