امثال 24
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، | 1 |
Verlange nicht nach Boshaften! Trag kein Gelüst, mit ihnen zu verkehren!
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. | 2 |
Denn nur Gewalttat sinnt ihr Herz, und Unheil reden ihre Lippen.
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، | 3 |
Durch Weisheit wird allein ein Haus erbaut, und durch verständig Wesen wird es fest gegründet.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. | 4 |
Durch Einsicht füllen sich die Kammern mit seltener und wohlverdienter Habe.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. | 5 |
Ein weiser Mann ist mächtig, ein Kluger voller Kraft.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. | 6 |
Mit Kunst fuhrst glücklich du den Krieg; der Sieg ist da, wo viele Ratgeber.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. | 7 |
Dem Toren ist die Weisheit unerreichbar; er fragt nicht auf dem Markt danach.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. | 8 |
Wer Schlechtigkeit zu tun sich vornimmt, den heißt man einen abgefeimten Schurken.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. | 9 |
Das Dichten und das Trachten eines Toren ist das Laster, und das des Spötters sind Abscheulichkeiten.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. | 10 |
Wenn du dich schlaff an schlimmen Tagen zeigst, wird deine Kraft sich mindern.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. | 11 |
Die man zum Tode führt, die suche zu befreien; verlaß nicht, die man führt zur Hinrichtung hinaus!
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. | 12 |
Denn, wenn du sagst: "Wir haben's nicht gekonnt", durchschaut's nicht der, der alle Herzen wägt, und wird's nicht inne, der auf deine Seele achtet? Wird nicht dem Mann nach seinem Tun vergolten?
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. | 13 |
Mein Sohn iß Honig! Er ist gut. Und Honigseim! Süß ist er deinem Gaumen.
| 14 |
So schätze auch die Weisheit ein für deine Seele! Wenn du sie findest, gibt es eine Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht mehr zuschanden.
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، | 15 |
Belaure, Frevler, nicht des Frommen Ruhestätte! Dir soll es nicht gelingen, seine Lagerstätte zu zerstören.
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. | 16 |
Denn fällt auch siebenmal der Fromme, steht er doch immer wieder auf; die Frevler aber sinken in das Unglück.
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، | 17 |
Nicht juble über deines Feindes Fall, und über seinen Sturz frohlocke nicht dein Herz!
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! | 18 |
Sonst sieht mit Mißbehagen es der Herr und wendet seinen Zorn von jenem.
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، | 19 |
Erhitze dich nicht über Bösewichte! Ereifere dich nicht über Frevler!
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. | 20 |
Denn keine Zukunft hat der Böse; des Bösewichtes Leuchte wird erlöschen.
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، | 21 |
Mein Sohn! Fürchte den Herrn und fürcht den König! Mit Aufrührern verkehre nicht!
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ | 22 |
Denn plötzlich kommt ihr Unheil, und dem Mißgeschicke, das von beiden kommt, wer weiß ihm zu begegnen?
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. | 23 |
Auch das sind Aussprüche von Weisen: Bei Gericht Parteilichkeit: ein übel Ding.
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، | 24 |
Wer zu dem Schuldigen spricht: "Du bist im Recht", ja, den verwünschen Völker und verfluchen Nationen.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. | 25 |
Doch denen, die gebührend strafen, ergeht es wohl, und über sie kommt Glück und Segen.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. | 26 |
Die Lippen schließt, wer immer rechte Antwort gibt.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. | 27 |
Besorge draußen dein Geschäft! Bestell den Acker dir! Setz dein Gebäude gut instand!
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. | 28 |
Sei gegen deinen Nächsten niemals Zeuge ohne Grund! Täusch mit den Lippen nicht!
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» | 29 |
Sprich nicht: "So wie er mir getan, so will auch ich ihm tun; ich will dem Mann nach seinem Tun vergelten!"
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ | 30 |
Den Acker eines faulen Mannes habe ich betrachtet, den Weinberg eines unverständigen Menschen.
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. | 31 |
Da war er ganz in Wicken aufgegangen; das Unkraut deckte seine Fläche, und seine Steinmauer war eingerissen.
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: | 32 |
Ich habe hingeschaut und es beherzigt; ich habe hingeblickt und eine Warnung mir daraus genommen.
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، | 33 |
"Ach noch ein wenig Schlaf, ein wenig Schlummer, ein wenig noch die Hände ineinander legen, um zu ruhen!"
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. | 34 |
Schon kommt die Armut über dich gleich der des Strolches, und Mangel gleich dem eines Bettlers.
