امثال 24

1 به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

Älä ole kiivas pahain ihmisten kanssa, ja älä himoitse olla heitä läsnä;

2 زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

Sillä heidän sydämensä pyytää vahingoittaa, ja heidän huulensa neuvovat pahuuteen.

3 خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

Viisaudella raknnetaan huone, ja toimella se vahvistetaan.

4 اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

Taidolla kammio täytetään kaikkinaisista kalliista ja jaloista tavaroista.

5 آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

Viisas mies on väkevä, ja toimellinen mies on voimallinen väestä.

6 پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

Sillä neuvolla sodatkin pidetään: ja jossa monta neuvonantajaa on, siinä on voitto.

7 نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

Viisaus on hullulle ylen korkia, ei hän tohdi avata suutansa portissa.

8 کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

Joka ajattelee pahaa tehdäksensä, se kutsutaan pahain ajatusten päämieheksi.

9 نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

Tyhmäin ajatus on synti, ja pilkkaaja on kauhistus ihmisille.

10 اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

Ei se ole väkevä, joka ei tuskassa vahva ole.

11 از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

Auta niitä, joita tappaa tahdotaan, ja älä vedä sinuas pois pois niiden tyköä, jotka kuoletetaan.

12 نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

Jos sinä sanot: katso, emme ymmärrä sitä! luuletkos, ettei se, joka sydämet tutkii, sitä ymmärrä? ja se, joka sielustas ottaa vaarin, tunne sitä ja kosta ihmiselle tekonsa jälkeen?

13 پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

Syö, poikani, hunajaa; sillä se on hyvä, ja mesileupä on makia suus laelle.

14

Niin on myös viisauden oppi sielulles: koskas sen löydät, niin sinun viimein käy hyvin, ja ei sinun toivos ole turha.

15 ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

Älä vartioitse vanhurskaan huonetta, sinä jumalatoin, älä hukkaa hänen lepoansa.

16 زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

Sillä vanhurskas taitaa langeta seitsemän kertaa, ja nousee jälleen; mutta jumalattomat kaatuvat onnettomuuteen.

17 وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

Älä iloitse vihamiehes vahingosta, ja älköön sinun sydämes riemuitko hänen onnettomuudestansa,

18 زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

Ettei Herra näkisi sitä, ja se olis hänelle kelvotoin, ja hän kääntäis vihansa pois hänen päältänsä.

19 به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

Älä vihastu pahain päälle, älä myös ole kiivas jumalattomain tähden;

20 زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

Sillä ei häijyllä ole mitään toivomista, ja jumalattomain kynttilä pitää sammuman.

21 پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

Poikani, pelkää Herraa ja kuningasta, ja älä sekoita sinuas kapinan nostajain kanssa.

22 کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

Sillä heidän kadotuksensa nousee äkisti: ja kuka tietää, koska kummankin onnetomuus tulee?

23 قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

Nämä ovat myös viisasten: ei ole hyvä katsoa muotoa tuomiossa.

24 هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

Joka jumalattomalle sanoo: sinä olet hurskas! häntä kiroovat ihmiset, ja kansa vihaa häntä.

25 ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

Mutta jotka rankaisevat, he ovat otolliset, ja runsas siunaus tulee heidän päällensä.

26 جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

Toimellinen vastaus on niinkuin suloinen suun antamus.

27 اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

Toimita työs ulkona, ja valmista peltos, ja rakenna sitte huonees.

28 علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

Älä todista lähimmäistäs vastaan ilman syytä, ja älä petä suullas.

29 نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

Älä sano: niinkuin hän teki minulle, niin minä teen hänelle: minä kostan jokaiselle hänen tekonsa jälkeen.

30 از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

Minä kävin laiskan pellon ohitse, ja tyhmän viinamäen sivuitse,

31 همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

Ja katso, siinä olivat paljaat ohdakkeet kasvaneet, ja se oli nukulaista täynnä, ja aidat olivat kaatuneet.

32 با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

Kuin minä sen bäin, panin minä sen sydämeeni, katselin ja opin siitä.

33 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

Sinä tahdot vielä vähä maata ja unelias olla, ja enempi käsiäs yhteen panna lepäämään;

34 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

Mutta köyhyytes pitää sinulle tuleman niinkuin matkamies, ja vaivaisuus niinkuin varustettu mies.