امثال 23

1 وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی.

۱ چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

2 اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار

۲ و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

3 و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد.

۳ به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

4 عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن،

۴ برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

5 زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

۵ آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

6 از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش،

۶ نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

7 چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید.

۷ زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

8 لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت.

۸ لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

9 آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد.

۹ به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

10 حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن،

۱۰ حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

11 زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید.

۱۱ زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

12 وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده.

۱۲ دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

13 از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت.

۱۳ از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

14 او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

۱۴ پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

15 پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد

۱۵ ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

16 و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد.

۱۶ و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

17 به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛

۱۷ دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

18 زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت.

۱۸ زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

19 ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار

۱۹ پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

20 و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن،

۲۰ از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

21 زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد.

۲۱ زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

22 نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار.

۲۲ پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

23 در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده.

۲۳ راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

24 فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

۲۴ پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

25

۲۵ پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

26 ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر.

۲۶ ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

27 بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

۲۷ چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

28 او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند.

۲۸ او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

29 مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

۲۹ وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

30 کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

۳۰ آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

31 پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛

۳۱ به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

32 زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید.

۳۲ اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

33 چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد.

۳۳ چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

34 مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد.

۳۴ و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

35 خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟»

۳۵ و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.