امثال 23

1 وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی.

Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.

2 اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار

És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.

3 و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد.

Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.

4 عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن،

Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; ez ilyen testi eszességedtől szünjél meg.

5 زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!

6 از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش،

Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;

7 چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید.

Mert mint a ki számítgatja a falatot magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.

8 لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت.

A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.

9 آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد.

A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.

10 حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن،

Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;

11 زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید.

Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!

12 وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده.

Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.

13 از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت.

Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.

14 او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

Te vesszővel vered meg őt: és az ő lelkét a pokolból ragadod ki. (Sheol h7585)

15 پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد

Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.

16 و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد.

És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.

17 به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛

Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében légy egész napon;

18 زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت.

Mert ennek bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.

19 ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار

Hallgass te, fiam, engem, hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.

20 و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن،

Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.

21 زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد.

Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.

22 نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار.

Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.

23 در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده.

Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.

24 فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.

25

Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.

26 ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر.

Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.

27 بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.

28 او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند.

És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.

29 مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?

30 کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.

31 پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛

Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,

32 زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید.

Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.

33 چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد.

A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.

34 مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد.

És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.

35 خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟»

Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.