امثال 23

1 وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی.

כי-תשב ללחום את-מושל-- בין תבין את-אשר לפניך

2 اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار

ושמת שכין בלעך-- אם-בעל נפש אתה

3 و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد.

אל-תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים

4 عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن،

אל-תיגע להעשיר מבינתך חדל

5 زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

התעוף (התעיף) עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה-לו כנפים כנשר ועיף (יעוף) השמים

6 از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش،

אל-תלחם--את-לחם רע עין ואל-תתאו למטעמתיו

7 چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید.

כי כמו שער בנפשו-- כן-הוא אכול ושתה יאמר לך ולבו בל-עמך

8 لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت.

פתך-אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים

9 آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد.

באזני כסיל אל-תדבר כי-יבוז לשכל מליך

10 حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن،

אל-תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל-תבא

11 زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید.

כי-גאלם חזק הוא-יריב את-ריבם אתך

12 وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده.

הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי-דעת

13 از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت.

אל-תמנע מנער מוסר כי-תכנו בשבט לא ימות

14 او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל (Sheol h7585)

15 پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد

בני אם-חכם לבך-- ישמח לבי גם-אני

16 و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد.

ותעלזנה כליותי-- בדבר שפתיך מישרים

17 به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛

אל-יקנא לבך בחטאים כי אם-ביראת-יהוה כל-היום

18 زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت.

כי אם-יש אחרית ותקותך לא תכרת

19 ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار

שמע-אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך

20 و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن،

אל-תהי בסבאי-יין-- בזללי בשר למו

21 زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد.

כי-סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה

22 نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار.

שמע לאביך זה ילדך ואל-תבוז כי-זקנה אמך

23 در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده.

אמת קנה ואל-תמכר חכמה ומוסר ובינה

24 فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

גול (גיל) יגיל אבי צדיק יולד (ויולד) חכם וישמח- (ישמח-) בו

25

ישמח-אביך ואמך ותגל יולדתך

26 ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر.

תנה-בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה (תצרנה)

27 بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

כי-שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה

28 او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند.

אף-היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף

29 مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

למי אוי למי אבוי למי מדונים (מדינים) למי שיח-- למי פצעים חנם למי חכללות עינים

30 کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

למאחרים על-היין-- לבאים לחקר ממסך

31 پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛

אל-תרא יין כי יתאדם כי-יתן בכיס (בכוס) עינו יתהלך במישרים

32 زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید.

אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש

33 چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد.

עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות

34 مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد.

והיית כשכב בלב-ים וכשכב בראש חבל

35 خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟»

הכוני בל-חליתי-- הלמוני בל-ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד