امثال 22
| نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره. | 1 |
DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; y la buena gracia más que la plata y el oro.
| دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است. | 2 |
El rico y el pobre se encontraron: á todos ellos hizo Jehová.
| شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد. | 3 |
El avisado ve el mal, y escóndese: mas los simples pasan, y reciben el daño.
| ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. | 4 |
Riquezas, y honra, y vida, [son] la remuneración de la humildad [y] del temor de Jehová.
| راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن. | 5 |
Espinas [y] lazos hay en el camino del perverso: el que guarda su alma se alejará de ellos.
| بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. | 6 |
Instruye al niño en su carrera: aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.
| فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده. | 7 |
El rico se enseñoreará de los pobres; y el que toma prestado, siervo es del que empresta.
| هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست. | 8 |
El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: y consumiráse la vara de su ira.
| شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت. | 9 |
El ojo misericordioso será bendito, porque dió de su pan al indigente.
| مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد. | 10 |
Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, y cesará el pleito y la afrenta.
| اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد. | 11 |
El que ama la limpieza de corazón, [por] la gracia de sus labios su amigo será el rey.
| خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند. | 12 |
Los ojos de Jehová miran por la ciencia; mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.
| آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.» | 13 |
Dice el perezoso: El león está fuera; en mitad de las calles seré muerto.
| سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد. | 14 |
Sima profunda es la boca de las extrañas: aquel contra el cual estuviere Jehová airado, caerá en ella.
| حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند. | 15 |
La necedad está ligada en el corazón del muchacho; [mas] la vara de la corrección la hará alejar de él.
| کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد. | 16 |
El que oprime al pobre para aumentarse él, y que da al rico, ciertamente [será] pobre.
| به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛ | 17 |
Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, y pon tu corazón á mi sabiduría:
| زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است. | 18 |
Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; y que juntamente sean ordenadas en tus labios.
| این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. | 19 |
Para que tu confianza sea en Jehová, te [las] he hecho saber hoy á ti también.
| این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام | 20 |
¿No te he escrito tres veces en consejos y ciencia,
| تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی. | 21 |
Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?
| اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛ | 22 |
No robes al pobre, porque es pobre, ni quebrantes en la puerta al afligido:
| زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید. | 23 |
Porque Jehová juzgará la causa de ellos, y despojará el alma de aquellos que los despojaren.
| با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن، | 24 |
No te entrometas con el iracundo, ni te acompañes con el hombre de enojos;
| مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی. | 25 |
Porque no aprendas sus maneras, y tomes lazo para tu alma.
| ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد، | 26 |
No estés entre los que tocan la mano, entre los que fían por deudas.
| زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند. | 27 |
Si no tuvieres para pagar, ¿por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?
| حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده. | 28 |
No traspases el término antiguo que pusieron tus padres.
| اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت. | 29 |
¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; no estará delante de los de baja suerte.
