امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Un nume bun este mai de ales decât mari bogății și favoare binevoitoare mai bine decât aur și argint.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Cel bogat și cel sărac se întâlnesc; DOMNUL este făcătorul lor al tuturor.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Un om chibzuit prevede răul și se ascunde, dar simplii merg înainte și sunt pedepsiți.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Prin umilință și teama de DOMNUL sunt bogății și onoare și viață.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Spini și capcane sunt în calea celui pervers; cel ce își păstrează sufletul va fi departe de ele.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Educă un copil pe calea pe care ar trebui să meargă, și când ajunge bătrân nu se va depărta de ea.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Bogatul stăpânește peste sărac și cel ce ia cu împrumut este servitor al celui ce dă cu împrumut.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Cel ce seamănă nelegiuire va secera deșertăciune, și nuiaua mâniei sale se va sfârși.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Cel ce are un ochi mărinimos va fi binecuvântat, fiindcă dă săracului din pâinea lui.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Alungă batjocoritorul și cearta se va duce; da, discordia și ocara vor înceta.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Cel ce iubește puritatea inimii, pentru harul buzelor sale împăratul îi va fi prieten.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Ochii DOMNULUI păstrează cunoașterea și el răstoarnă cuvintele călcătorului de lege.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Leneșul spune: Este un leu afară, voi fi ucis pe străzi.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Gura femeilor străine este o groapă adâncă; cel ce este detestat de DOMNUL va cădea în ea.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Nechibzuința este legată în inima unui copil, dar nuiaua disciplinării o va alunga departe de la el.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Cel ce oprimă pe sărac ca să își mărească bogățiile și cel ce dă celui bogat, vor ajunge cu siguranță la lipsă.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Apleacă-ți urechea și ascultă cuvintele celui înțelept și dedică-ți inima cunoașterii mele.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Fiindcă este un lucru plăcut dacă le ții înăuntrul tău; ele vor fi întru totul potrivite pe buzele tale.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Eu ți-am făcut cunoscută astăzi, tocmai ție, pentru ca încrederea ta să fie în DOMNUL.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Nu ți-am scris lucruri alese în sfaturi și cunoaștere,

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Ca să îți fac cunoscută certitudinea cuvintelor adevărului, ca să răspunzi cu cuvintele adevărului acelora ce trimit la tine?

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Nu jefui pe sărac, pentru că el este sărac; nici nu asupri pe cel nenorocit la poartă,

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Fiindcă DOMNUL va pleda în cauza lor și va prăda sufletul acelora ce i-au prădat.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Nu te împrieteni cu un om mânios și nu merge împreună cu un om furios,

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Ca nu cumva să înveți căile lui și să obții o capcană pentru sufletul tău.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Nu fi unul dintre cei ce bat palma, sau din cei care sunt garanți pentru datorii.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Dacă nu ai nimic de plătit, de ce să ia patul tău de sub tine?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Nu scoate vechea piatră de hotar, pe care părinții tăi au pus-o.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Vezi tu un om harnic în ocupația lui? El va sta în picioare înaintea împăraților; nu va sta în picioare înaintea celor neînsemnați.