< امثال 22 >
نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره. | 1 |
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است. | 2 |
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
شخص زیرک خطر را پیشبینی میکند و از آن اجتناب مینماید ولی آدم جاهل به سوی آن میرود و خود را گرفتار میسازد. | 3 |
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. | 4 |
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن. | 5 |
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. | 6 |
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده. | 7 |
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست. | 8 |
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم میکند، برکت خواهد یافت. | 9 |
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد. | 10 |
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد. | 11 |
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه میدارد، اما نقشههای بدکاران را باطل میکند. | 12 |
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
آدم تنبل در خانه میماند و میگوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا میخورد.» | 13 |
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن میافتد. | 14 |
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون میکند. | 15 |
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد. | 16 |
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد میدهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛ | 17 |
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیدهای است. | 18 |
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
این سخنان را امروز به تو تعلیم میدهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. | 19 |
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشتهام | 20 |
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال میکنند، بیاموزی. | 21 |
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛ | 22 |
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کردهاند به سزای اعمالشان خواهد رسانید. | 23 |
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
با اشخاص تندخو که زود خشمگین میشوند معاشرت نکن، | 24 |
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی. | 25 |
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد، | 26 |
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون میکشند. | 27 |
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کردهاند، به نفع خود تغییر نده. | 28 |
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت. | 29 |
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.