امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Ibizo elihle likhethekile kulenotho enengi; isisa esihle kulesiliva njalo kulegolide.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Onothileyo lomyanga bayahlangana; iNkosi yabenza bonke.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Ohlakaniphileyo ubona ububi acatshe, kodwa abangelalwazi bayaqhubeka babesebejeziswa.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Umvuzo wokuthobeka lokwesaba iNkosi kuyinotho lodumo lempilo.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Ameva lemijibila kusendleleni yabaphambeneyo; ogcina umphefumulo wakhe uzakuba khatshana labo.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Fundisa umntwana endleleni angahamba ngayo; ngitsho esemdala kayikuphambuka kuyo.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Onothileyo ubusa abayanga, lomeboleki uyisigqili somebolekisi.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Ohlanyela ukonakala uzavuna ukuhlupheka, lentonga yolaka lwakhe izaphela.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Olelihlo elilokuhle yena uzabusiswa, ngoba unikile okwesinkwa sakhe kumyanga.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Xotsha isideleli, kuzaphuma lenkani, yebo, ingxabano lehlazo kuzaphela.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Othanda ukuhlanzeka kwenhliziyo, ngenxa yesisa sendebe zakhe, inkosi ingumgane wakhe.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Amehlo eNkosi alondoloza ulwazi, kodwa izachitha amazwi abangathembekanga.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Ivila lithi: Kulesilwane ngaphandle; ngizabulawa phakathi kwezitalada.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Umlomo wabesifazana bemzini ungumgodi otshonayo; lowo iNkosi emthukutheleleyo uzawela khona.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Ubuthutha bubotshelwe enhliziyweni yomntwana; uswazi lokuqondisa luzabususela khatshana laye.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Ocindezela umyanga ukwandisa alakho, opha onothileyo, isibili uzakuba ngoswelayo.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Beka indlebe yakho, uzwe amazwi abahlakaniphileyo, umise inhliziyo yakho elwazini lami.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Ngoba kumnandi uba uwalondoloza emibilini yakho; azahlala elungile kanyekanye endebeni zakho.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Ukuze ithemba lakho libe seNkosini, ngikwazisile wona lamuhla, ngitsho wena.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Kangikubhalelanga yini izinto ezinhle kakhulu kuzeluleko lelwazini?

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Ukukwazisa ukuqiniseka kwamazwi eqiniso, ukuze ubuyisele amazwi eqiniso kulabo abakuthumileyo.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Ungamphangi umyanga ngoba engumyanga, njalo ungamchobozi oswelayo esangweni.

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Ngoba iNkosi izamela udaba lwabo, iphange umphefumulo wababaphangayo.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Ungahlanganyeli lomuntu ololaka, ungahambisani lomuntu othukuthelayo,

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

hlezi ufunde indlela zakhe, wemukele umjibila emphefumulweni wakho.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Ungabi phakathi kwababambana izandla, phakathi kwabayizibambiso ngezikwelede.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Uba ungelakho okokuhlawula, kungani ezathatha umbheda wakho ngaphansi kwakho?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Ungatshedisi isikhonkwane esidala somngcele, oyihlo abasenzayo.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Uyambona yini umuntu oyingcitshi emsebenzini wakhe? Uzazimisa phambi kwamakhosi; kayikuzimisa phambi kwabantukazana.