امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

La fama [è] più a pregiare che grandi ricchezze; E la buona grazia più che argento, e che oro.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Il ricco e il povero si scontrano l'un l'altro; Il Signore [è] quello che li ha fatti tutti.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

L' [uomo] avveduto vede il male, e si nasconde; Ma gli scempi passano oltre, e ne portano pena.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Il premio della mansuetudine [e] del timor del Signore [È] ricchezze, e gloria, e vita.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Spine [e] lacci [son] nella via del[l'uomo] perverso; Chi guarda l'anima sua sarà lungi da queste cose.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Ammaestra il fanciullo, secondo la via ch'egli ha da tenere; Egli non si dipartirà da essa, non pur quando sarà diventato vecchio.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Il ricco signoreggia sopra i poveri; E chi prende in prestanza [è] servo del prestatore.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Chi semina iniquità mieterà vanità; E la verga della sua indegnazione verrà meno.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

[L'uomo che è] d'occhio benigno sarà benedetto; Perciocchè egli ha dato del suo pane al povero.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Caccia lo schernitore, e le contese usciranno fuori; E le liti, ed i vituperi cesseranno.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Chi ama la purità del cuore Avrà il re per amico, per la grazia delle sue labbra.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Gli occhi del Signore guardano [l'uomo dotato di] conoscimento; Ma egli sovverte i fatti del disleale.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Il pigro dice: Il leone [è] fuori; Io sarei ucciso per le campagne.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

La bocca delle [donne] straniere[è] una fossa profonda; Colui contro a cui il Signore è indegnato vi caderà dentro.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

La follia [è] attaccata al cuor del fanciullo; La verga della correzione la dilungherà da lui.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Chi fa torto al povero, per accrescere il suo, E chi dona al ricco, di certo [caderà] in inopia.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

INCHINA il tuo orecchio, ed ascolta le parole de' Savi, E reca il tuo cuore alla dottrina.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Perciocchè [ti sarà] cosa soave, se tu le guardi nel tuo cuore, E [se] tutte insieme sono adattate in su le tue labbra.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Io te [le] ho pur fatte assapere, Acciocchè la tua confidanza sia nel Signore.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Non ti ho io scritto cose eccellenti In consigli e in dottrina?

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Per farti conoscere la certezza delle parole di verità; Acciocchè tu possa rispondere parole di verità a quelli che ti manderanno.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Non predare il povero, perchè egli [è] povero; E non oppressar l'afflitto nella porta;

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Perciocchè il Signore difenderà la causa loro, Ed involerà l'anima di coloro che li avranno involati.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Non accompagnarti con l'uomo collerico; E non andar con l'uomo iracondo;

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Che talora tu non impari i suoi costumi, E non prenda un laccio all'anima tua.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Non esser di quelli che percuotono nella palma della mano, [Nè] di quelli che fanno sicurtà per debiti.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Per qual cagione, se tu non avessi da pagare, Ti si torrebbe egli il letto di sotto?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Non rimuovere il termine antico, Che i tuoi padri hanno posto.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Hai tu mai veduto un uomo spedito nelle sue faccende? Un tale comparirà nel cospetto del re, [E] non comparirà davanti a gente bassa.