امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Kivánatosb a jó hírnév nagy gazdagságnál; ezüstnél és aranynál a kedvesség jobb.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

A gazdag és szegény összetalálkoznak, mindkettőt pedig az Úr szerzi.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Az eszes meglátja a bajt és elrejti magát; a bolondok pedig neki mennek és kárát vallják.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Az alázatosságnak bére az Úr félelme, gazdagság és tisztesség és élet.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Tövisek és tőrök vannak a gonosznak útában; a ki megőrzi a maga lelkét, távol jár azoktól.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Tanítsd a gyermeket az ő útjának módja szerint; még mikor megvénhedik is, el nem távozik attól.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

A gazdag a szegényeken uralkodik, és szolgája a kölcsönvevő a kölcsönadónak.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

A ki vet álnokságot, arat nyomorúságot; és az ő haragjának vesszeje megtöretik.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Az irgalmas szemű ember megáldatik, mert adott az ő kenyeréből a szegénynek.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Űzd el a csúfolót, és elmegy a háborgás is, és megszünik a patvarkodás és a szidalmazás.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

A ki szereti a szívnek tisztaságát, beszéde kedvesség: annak barátja a király.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Az Úrnak szemei megőrzik a tudományt; a hitetlennek beszédét pedig felforgatja.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

A rest azt mondja: oroszlán van ottkin, az utczák közepén megölettetném.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Mély verem az idegen asszonyoknak szája; a kire haragszik az Úr, oda esik.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

A gyermek elméjéhez köttetett a bolondság; de a fenyítés vesszeje messze elűzi ő tőle azt.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

A ki elnyomja a szegényt, hogy szaporítsa az ő marháját; a ki ád a gazdagnak: végre szűkölködésre jut.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Hajtsd füledet, és hallgasd a bölcseknek beszédeit; és a te elmédet figyelmeztesd az én tudományomra.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Mert gyönyörűséges lesz, ha megtartod azokat szívedben; legyenek együtt állandók a te ajkaidon!

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Hogy az Úrban legyen a te bizodalmad, arra tanítottalak ma téged, igen, téged.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Nem írtam-é néked drága szép tanulságokat, tanácsokban és tudományban?

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Hogy tudtodra adjam néked az igazság beszédinek bizonyos voltát: hogy igaz beszédet vígy válaszul elküldőidnek.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Ne rabold ki a szegényt, mert szegény ő; és meg ne rontsd a nyomorultat a kapuban;

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Mert az Úr forgatja azoknak ügyét, és az ő kirablóik életét elragadja.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Ne tarts barátságot a haragossal, és a dühösködővel ne menj;

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Hogy el ne tanuld az ő útait, és tőrt ne keress tennen magadnak.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Ne légy azok közt, a kik kézbe csapnak, a kik adósságért kezeskednek.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Ha nincs néked miből megadnod; miért vegye el a te ágyadat te alólad?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Ne bontsd el a régi határt, melyet csináltak a te eleid.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Láttál-é az ő dolgában szorgalmatos embert? A királyok előtt álland, nem marad meg az alsó rendűek között.