امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

ערום ראה רעה ויסתר (ונסתר) ופתיים עברו ונענשו

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

חנך לנער על-פי דרכו-- גם כי-יזקין לא-יסור ממנה

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

זורע עולה יקצור- (יקצר-) און ושבט עברתו יכלה

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

טוב-עין הוא יברך כי-נתן מלחמו לדל

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

אהב טהור- (טהר-) לב-- חן שפתיו רעהו מלך

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול- (יפל-) שם

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

אולת קשורה בלב-נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

עשק דל להרבות לו-- נתן לעשיר אך-למחסור

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

הט אזנך--ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

כי-נעים כי-תשמרם בבטנך יכנו יחדו על-שפתיך

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

להיות ביהוה מבטחך-- הודעתיך היום אף-אתה

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

הלא כתבתי לך שלשום (שלשים)-- במעצות ודעת

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

להודיעך--קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

אל-תגזל-דל כי דל-הוא ואל-תדכא עני בשער

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

כי-יהוה יריב ריבם וקבע את-קבעיהם נפש

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

אל-תתרע את-בעל אף ואת-איש חמות לא תבוא

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

פן-תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

אל-תהי בתקעי-כף בערבים משאות

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

אם-אין-לך לשלם-- למה יקח משכבך מתחתיך

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

אל-תסג גבול עולם-- אשר עשו אבותיך

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

חזית איש מהיר במלאכתו-- לפני-מלכים יתיצב בל-יתיצב לפני חשכים