امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Ein guter Name ist vorzüglicher als großer Reichtum, Anmut besser als Silber und Gold.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Reiche und Arme begegnen sich: Jehova hat sie alle gemacht.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Der Kluge sieht das Unglück und verbirgt sich; die Einfältigen aber gehen weiter und leiden Strafe.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Die Folge der Demut, der Furcht Jehovas, ist Reichtum und Ehre und Leben.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Dornen, Schlingen sind auf dem Wege des Verkehrten; wer seine Seele bewahrt, hält sich fern von ihnen.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Erziehe den Knaben seinem Wege gemäß; er wird nicht davon weichen, auch wenn er alt wird.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Der Reiche herrscht über den Armen, und der Borgende ist ein Knecht des Leihenden.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Wer Unrecht sät, wird Unheil ernten, und seines Zornes Rute wird ein Ende nehmen.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Wer gütigen Auges ist, der wird gesegnet werden; denn er gibt von seinem Brote dem Armen.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Treibe den Spötter fort, so geht der Zank hinaus, und Streit und Schande hören auf.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Wer Reinheit des Herzens liebt, wessen Lippen Anmut sind, dessen Freund ist der König.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Die Augen Jehovas behüten die Erkenntnis, und er vereitelt die Worte des Treulosen.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Der Faule spricht: Ein Löwe ist draußen; ich möchte ermordet werden mitten auf den Straßen!

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Der Mund fremder Weiber ist eine tiefe Grube; wem Jehova zürnt, der fällt hinein.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Narrheit ist gekettet an das Herz des Knaben; die Rute der Zucht wird sie davon entfernen.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Wer den Armen bedrückt, ihm zur Bereicherung ist es; wer dem Reichen gibt, es ist nur zum Mangel.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Neige dein Ohr und höre die Worte der Weisen, und richte dein Herz auf mein Wissen!

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Denn lieblich ist es, wenn du sie in deinem Innern bewahrst; möchten sie allzumal auf deinen Lippen Bestand haben!

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Damit dein Vertrauen auf Jehova sei, habe ich heute dich, ja dich, belehrt.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Habe ich dir nicht Vortreffliches aufgeschrieben an Ratschlägen und Erkenntnis,

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

um dir kundzutun die Richtschnur der Worte der Wahrheit: damit du denen, die dich senden, Worte zurückbringest, welche Wahrheit sind?

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Beraube nicht den Armen, weil er arm ist, und zertritt nicht den Elenden im Tore.

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Denn Jehova wird ihre Rechtssache führen, und ihre Berauber des Lebens berauben.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Geselle dich nicht zu einem Zornigen, und geh nicht um mit einem hitzigen Manne,

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

damit du seine Pfade nicht lernest und einen Fallstrick davontragest für deine Seele.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Sei nicht unter denen, die in die Hand einschlagen, unter denen, welche für Darlehn Bürgschaft leisten.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Wenn du nicht hast, um zu bezahlen, warum soll er dein Bett unter dir wegnehmen?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Verrücke nicht die alte Grenze, welche deine Väter gemacht haben.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Siehst du einen Mann, der gewandt ist in seinem Geschäft, vor Königen wird er stehen, er wird nicht vor Niedrigen stehen.