امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Mieux vaux une bonne renommée que beaucoup de richesses: au-dessus de l’argent et de l’or est la bonne amitié.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Le riche et le pauvre se sont rencontrés. Le créateur de l’un et de l’autre, c’est le Seigneur.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

l’homme habile a vu le mal et s’est caché: le simple a passé outre et il a souffert du dommage.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

La fin de la modestie est la crainte du Seigneur, les richesses, la gloire et la vie.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Des armes et des glaives se trouvent sur la voie du pervers; mais celui qui garde son âme s’en retire bien loin.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

C’est un proverbe: Le jeune homme suit sa voie; lors même qu’il sera vieux, il ne s’en écartera pas.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Le riche commande aux pauvres; et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Celui qui sème l’iniquité moissonnera des maux, et par la verge de sa colère il sera détruit.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Celui qui est porté à la miséricorde sera béni: il a donné de son pain au pauvre. Il obtiendra la victoire et l’honneur, celui qui fait des présents; mais il ravit l’âme de ceux qui les reçoivent.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Chasse le railleur, et s’en ira avec lui la querelle, et cesseront les plaintes et les outrages.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Celui qui aime la pureté du cœur, à cause de la grâce de ses lèvres, aura pour ami le roi.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Les yeux du Seigneur gardent la science; mais les paroles de l’homme inique sont confondues.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Le paresseux dit: Le lion est dehors, au milieu des rues je dois être tué.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

C’est une fosse profonde que la bouche de l’étrangère; celui contre qui le Seigneur est irrité y tombera.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

La folie est liée au cœur de l’enfant, et la verge de la discipline la fera fuir.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Celui qui opprime le pauvre pour augmenter ses richesses donnera lui-même à un plus riche et sera dans la détresse.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Incline ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma doctrine.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Elle sera belle pour toi, lorsque tu la garderas au fond de ton cœur, et elle se répandra sur tes lèvres;

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Afin que ta confiance soit dans le Seigneur: c’est pour cela que je te l’ai montrée aujourd’hui,

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Voilà que je te l’ai décrite triplement, avec réflexion et science;

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Afin de te montrer la certitude et les paroles de la vérité, pour répondre à ceux qui t’ont envoyé.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Ne fais point violence au pauvre, parce qu’il est pauvre: et ne brise pas l’indigent à la porte;

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Parce que le Seigneur jugera sa cause, et il percera ceux qui ont percé son âme.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Ne sois pas ami d’un homme colère, et ne marche pas avec un homme furieux;

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

De peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu n’en retires un scandale pour ton âme.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Ne sois point avec ceux qui engagent leurs mains, et qui se rendent caution des dettes;

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Car si tu n’as pas de quoi rendre, quel motif y a-t-il pour qu’il emporte la couverture de ton lit?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Ne dépasse pas les anciennes bornes qu’ont posées tes pères.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

As-tu vu un homme prompt dans son œuvre? il se tiendra devant les rois, et il ne sera pas devant les hommes obscurs.