امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

La bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses, et l’estime a plus de prix que l’argent et que l’or.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Le riche et le pauvre se rencontrent; Yahweh est leur auteur à tous deux.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

L’homme prudent voit le mal et se cache, mais les simples passent outre et en portent la peine.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Le fruit de l’humilité, c’est la crainte de Yahweh; c’est la richesse, la gloire et la vie.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Des épines et des pièges sont sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s’en éloigne.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Instruis l’enfant selon la voie qu’il doit suivre; et, même lorsqu’il sera vieux, il ne s’en détournera pas.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Le riche domine sur les pauvres, et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Celui qui sème l’injustice moissonne le malheur, et la verge de sa colère disparaît.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

L’homme au regard bienveillant sera béni, parce qu’il donne de son pain au pauvre.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; la dispute et l’outrage cesseront.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Celui qui aime la pureté du cœur, et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Les yeux de Yahweh gardent la science, mais il confond les paroles du pervers.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué au milieu des places! »

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui Yahweh est irrité y tombera.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

La folie est attachée au cœur de l’enfant; la verge de la discipline l’éloignera de lui.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Opprimer un pauvre, c’est l’enrichir; donner à un riche, c’est l’appauvrir. PAROLES DES SAGES — 1-INTRODUCTION —

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Prête l’oreille et écoute les paroles des sages, applique ton cœur à mon enseignement.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Car c’est une chose agréable, si tu les gardes au dedans de toi: puissent-elles toutes demeurer sur tes lèvres!

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Afin que ta confiance repose sur Yahweh, c’est toi que je veux instruire aujourd’hui.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

N’ai-je pas, plusieurs fois déjà, mis pour toi par écrit des conseils et des enseignements?

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Pour t’enseigner la vérité des choses certaines, afin que tu répondes par des paroles vraies à eux qui t’envoient.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Ne dépouille pas le pauvre parce qu’il est pauvre, et n’opprime pas le malheureux à la porte.

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Car Yahweh prendra en main leur cause, et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Ne lie pas société avec l’homme colère, et ne va pas avec l’homme violent,

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

de peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu ne prépares un piège à ton âme.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Ne sois pas de ceux qui prennent des engagements, de ceux qui se portent caution pour dettes.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Si tu n’as pas de quoi payer, pourquoi t’exposer à ce qu’on enlève ton lit de dessous toi?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Ne déplace pas la borne ancienne, que tes pères ont posée.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Vois-tu un homme habile dans son ouvrage? Il demeurera auprès des rois, il ne demeurera pas auprès des gens obscurs.