امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

[is to be] chosen A name more than wealth great more than silver and more than gold favor good.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

[the] rich And [the] poor they meet together [is the] maker of all of them Yahweh.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

A sensible [person] - he sees trouble (and he hides himself *Q(K)*) and naive people they pass on and they are punished.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

[the] consequence of Humility [the] fear of Yahweh [is] wealth and honor and life.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Thorns snares [are] in [the] path of a perverse [person] [one who] guards self his he will be far from them.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Train the youth on [the] mouth of way his also if he will be old not he will turn aside from it.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

A rich [person] over poor [people] he rules and [is] a servant a borrower of a person a lender.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

[one who] sows Unrighteousness (he will reap *Q(k)*) trouble and [the] rod of fury his it will end.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

A [person] good of eye he he will be blessed for he gives some of food his to poor [person].

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Drive out a mocker so may go out strife so may cease dispute and shame.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

[one who] loves (Pure of *Q(K)*) heart [the] grace of lips his [is] friend his a king.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

[the] eyes of Yahweh they preserve knowledge and he has subverted [the] words of [one who] acts treacherously.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

He says a sluggard a lion [is] in the street in [the] midst of [the] open places I will be killed.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

[is] a pit Deep [the] mouth of strange [women] [one who] is cursed of Yahweh (he will fall *Q(k)*) there.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Foolishness [is] bound in [the] heart of a youth a rod of discipline it will put far away it from him.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

[one who] oppresses [the] poor To increase for himself [one who] gives to a rich [person] only to poverty.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Incline ear your and hear [the] words of wise [people] and heart your you will set to knowledge my.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

For [will be] pleasant that you will keep them in belly your they will be prepared together on lips your.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

To be in Yahweh trust your I teach you this day even you.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

¿ Not have I written for you (officers *Q(K)*) counsels and knowledge.

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

To make known to you [the] truth of words of faithfulness to bring back words faithfulness to [those who] sent you.

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

May not you rob a poor [person] for [is] poor he and may not you crush a poor [person] at the gate.

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

For Yahweh he will conduct case their and he will rob [those who] rob them life.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

May not you associate with a master of anger and with a person of rage not you must go.

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Lest you should learn (ways his *Q(K)*) and you will take a snare for self your.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

May not you be among [those who] strike a palm among [those who] stand surety for debts.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

If not [belongs] to you to pay why? will anyone take bed your from under you.

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

May not you displace a boundary of antiquity which they made ancestors your.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

You see a person - skilled in work his before kings he will take his stand not he will take his stand before insignificant [people].