امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Een goede naam is meer waard dan een groot vermogen, Bemind te zijn is beter dan zilver en goud.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Rijk en arm ontmoeten elkaar, Jahweh is hun aller Schepper.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

De wijze ziet onheil en trekt zich terug; De onnozelen lopen door, en moeten ervoor boeten.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Het loon voor ootmoed en vreze voor Jahweh Is rijkdom, aanzien en leven.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Doornen en strikken liggen op de weg van den valsaard; Wie zijn leven liefheeft, blijft er ver vandaan.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Oefen kinderen in de weg, die ze moeten gaan, Dan wijken ze ook in hun ouderdom er niet van af.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Wie rijk is, heerst over de armen; Wie leent, wordt de slaaf van wie uitleent.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Wie onrecht zaait, zal onheil oogsten; De vrucht van zijn arbeid gaat te niet.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Een vriendelijk mens wordt gezegend, Want hij deelt met den arme zijn brood.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Jaag den spotter weg, en het twisten houdt op, Er komt een eind aan vechten en schimpen.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

De zuivere van harte wordt door Jahweh bemind, De vleier is de vriend van den koning.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

De ogen van Jahweh houden vol kennis de wacht; Hij verijdelt de woorden van den zondaar.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

De luiaard zegt: Buiten loopt een leeuw, Midden op straat word ik nog verscheurd!

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Een diepe kuil is de mond van vreemde vrouwen; Op wien Jahweh vertoornd is, die valt erin.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Al zit de dwaasheid in het hart van een kind geworteld, De tuchtroede haalt ze er uit!

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Wie een arme verdrukt, brengt hem voordeel; Wie aan een rijkaard iets geeft, veroorzaakt gebrek

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Woorden van wijzen Neig uw oor en luister naar mijn woorden; Zet uw aandacht erop, om ze te leren kennen.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Het is goed, als ge ze ter harte neemt, En ze allen bestendig op uw lippen hebt.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Opdat ge in Jahweh uw vertrouwen moogt stellen, Maak ik ze heden bekend, ook aan u!

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Een dertigtal heb ik er voor u opgeschreven: Ze bevatten goede raad en ervaring;

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Ze leren u de waarheid en betrouwbare woorden, Zodat ge een goed antwoord kunt geven aan hen die u ondervragen

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Buit een arme niet uit, omdat hij arm is, Trap in de poort niet op den kleinen man;

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Want Jahweh zal het voor hen opnemen, En die hèn beroven, van het leven beroven.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Sluit geen vriendschap met een driftkop, Laat u niet in met een heethoofd;

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Anders raakt ge vertrouwd met hun wegen, En zet ge een valstrik voor uzelf.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Behoor niet tot hen, die handslag geven, En borg blijven voor schulden;

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Als ge niets hebt om te betalen, Haalt men het bed onder u weg.

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Raak niet aan de eeuwenoude grenzen, Die uw voorvaderen hebben getrokken.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Ziet ge iemand die handig is met zijn werk, Hij komt bij koningen in dienst; Het gewone volk hoeft hij niet te dienen!