امثال 22

1 نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

Vzácnější jest jméno dobré než bohatství veliké, a přízeň lepší než stříbro a zlato.

2 دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

Bohatý a chudý potkávají se, učinitel obou jest Hospodin.

3 شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Opatrný vida zlé, vyhne se, ale hloupí předce jdouce, těžkosti docházejí.

4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Pokory a bázně Hospodinovy odplata jest bohatství a sláva i život.

5 راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

Trní a osídla jsou na cestě převráceného; kdož ostříhá duše své, vzdálí se od nich.

6 بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Vyučuj mladého podlé způsobu cesty jeho; nebo když se i zstará, neuchýlí se od ní.

7 فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

Bohatý nad chudými panuje, a vypůjčující bývá služebníkem toho, jenž půjčuje.

8 هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

Kdo rozsívá nepravost, žíti bude trápení; prut zajisté prchlivosti jeho přestane.

9 شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

Oko dobrotivé, onoť požehnáno bude; nebo udílí z chleba svého chudému.

10 مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

Vyvrz posměvače, a odejdeť svada, anobrž přestane svár a lehkost.

11 اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

Kdo miluje čistotu srdce, a v čích rtech jest příjemnost, takového král přítelem bývá.

12 خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

Oči Hospodinovy ostříhají umění, ale snažnosti ošemetného převrací.

13 آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

Říká lenoch: Lev jest vně, naprostřed ulic byl bych zabit.

14 سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

Jáma hluboká ústa postranních; ten, na kohož se hněvá Hospodin, vpadne tam.

15 حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

Bláznovství přivázáno jest k srdci mladého, ale metla kázně vzdálí je od něho.

16 کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

Kdo utiská nuzného, aby rozmnožil své, a dává bohatému, jistotně bude v nouzi.

17 به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

Nakloň ucha svého, a slyš slova moudrých, a mysl svou přilož k učení mému.

18 زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

Nebo to bude utěšenou věcí, jestliže je složíš v srdci svém, budou-li spolu nastrojena ve rtech tvých.

19 این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Aby bylo v Hospodinu doufání tvé, oznamujiť to dnes. I ty také ostříhej toho.

20 این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

Zdaližť jsem nenapsal znamenitých věcí z strany rad a umění,

21 تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

Aťbych v známost uvedl jistotu řečí pravých, tak abys vynášeti mohl slova pravdy těm, kteříž by k tobě poslali?

22 اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

Nelup nuzného, proto že nuzný jest, aniž potírej chudého v bráně.

23 زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

Nebo Hospodin povede při jejich, a vydře duši těm, kteříž vydírají jim.

24 با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Nebývej přítelem hněvivého, a s mužem prchlivým neobcuj,

25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Abys se nenaučil stezkám jeho, a nevložil osídla na duši svou.

26 ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

Nebývej mezi rukojměmi, mezi slibujícími za dluhy.

27 زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Nemáš-li, čím bys zaplatil, proč má kdo bráti lůže tvé pod tebou?

28 حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Nepřenášej mezníku starodávního, kterýž učinili otcové tvoji.

29 اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.

Vídáš-li, že muž snažný v díle svém před králi stává? Nestává před nepatrnými.