امثال 21
| دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد هدایت می‌کند. | 1 |
[Sicut divisiones aquarum, ita cor regis in manu Domini: quocumque voluerit, inclinabit illud.
| تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند. | 2 |
Omnis via viri recta sibi videtur: appendit autem corda Dominus.
| به جا آوردن عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خشنود می‌سازد. | 3 |
Facere misericordiam et judicium magis placet Domino quam victimæ.
| غرور و تکبر گناهانی هستند که آدم بدکار توسط آنها شناخته می‌شود. | 4 |
Exaltatio oculorum est dilatatio cordis; lucerna impiorum peccatum.
| زیرکی و کوشش، انسان را توانگر می‌کند، اما شتابزدگی باعث فقر می‌شود. | 5 |
Cogitationes robusti semper in abundantia; omnis autem piger semper in egestate est.]
| ثروتی که با زبان دروغگو به دست آید، بخاری است بی‌دوام و تله‌ای مرگبار. | 6 |
[Qui congregat thesauros lingua mendacii vanus et excors est, et impingetur ad laqueos mortis.
| ظلم بدکارانی که نمی‌خواهند راستی را به جا آورند، عاقبت به سوی خودشان باز می‌گردد و آنان را نابود می‌کند. | 7 |
Rapinæ impiorum detrahent eos, quia noluerunt facere judicium.
| راه آدم گناهکار کج است ولی شخص پاک در راستی گام برمی‌دارد. | 8 |
Perversa via viri aliena est; qui autem mundus est, rectum opus ejus.
| سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو در یک خانه مشترک. | 9 |
Melius est sedere in angulo domatis, quam cum muliere litigiosa, et in domo communi.
| آدم بدکار شرارت را دوست دارد، و همسایه‌اش نیز از دست او در امان نیست. | 10 |
Anima impii desiderat malum: non miserebitur proximo suo.
| جاهلان تا تنبیه شدن مسخره‌کنندگان را نبینند درس عبرت نمی‌گیرند، اما دانایان تنها با شنیدن می‌آموزند. | 11 |
Mulctato pestilente, sapientior erit parvulus, et si sectetur sapientem, sumet scientiam.
| خداشناسان از مشاهدهٔ خراب شدن خانهٔ بدکاران و هلاکت ایشان پند می‌گیرند. | 12 |
Excogitat justus de domo impii, ut detrahat impios a malo.]
| آنکه فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد در روز تنگدستی خود نیز فریادرسی نخواهد داشت. | 13 |
[Qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis, et ipse clamabit, et non exaudietur.
| هدیه‌ای که در خفا داده می‌شود خشم را می‌خواباند و رشوهٔ پنهانی غضب شدید را فرو می‌نشاند. | 14 |
Munus absconditum extinguit iras, et donum in sinu indignationem maximam.
| اجرای عدالت برای عادلان شادی‌بخش است، اما برای ظالمان مصیبت‌بار. | 15 |
Gaudium justo est facere judicium, et pavor operantibus iniquitatem.
| مرگ در انتظار کسانی است که از راه حکمت منحرف می‌شوند. | 16 |
Vir qui erraverit a via doctrinæ in cœtu gigantum commorabitur.
| کسی که خوشگذرانی را دوست دارد، تهیدست می‌شود و آدم میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد. | 17 |
Qui diligit epulas in egestate erit; qui amat vinum et pinguia non ditabitur.
| بدکاران در همان دامی که برای درستکاران نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند. | 18 |
Pro justo datur impius, et pro rectis iniquus.
| سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو. | 19 |
Melius est habitare in terra deserta quam cum muliere rixosa et iracunda.
| خانهٔ شخص دانا پر از نعمت و ثروت است، ولی آدم نادان هر چه به دست می‌آورد بر باد می‌دهد. | 20 |
Thesaurus desiderabilis, et oleum in habitaculo justi: et imprudens homo dissipabit illud.
| درستکار و مهربان باش تا عمر خوشی داشته باشی و از احترام و موفقیت برخوردار شوی. | 21 |
Qui sequitur justitiam et misericordiam inveniet vitam, justitiam, et gloriam.
| یک مرد دانا می‌تواند شهر زورمندان را بگیرد و قلعه اعتمادشان را فرو بریزد. | 22 |
Civitatem fortium ascendit sapiens, et destruxit robur fiduciæ ejus.
| هر که مواظب سخنانش باشد جانش را از مصیبتها نجات خواهد داد. | 23 |
Qui custodit os suum et linguam suam custodit ab angustiis animam suam.
| کسانی که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبرند. | 24 |
Superbus et arrogans vocatur indoctus, qui in ira operatur superbiam.
| داشتن اشتیاق و آرزو برای شخص تنبل کشنده است، زیرا برای رسیدن به آن تن به کار نمی‌دهد. | 25 |
Desideria occidunt pigrum: noluerunt enim quidquam manus ejus operari.
| او تمام روز در آرزوی گرفتن به سر می‌برد؛ ولی شخص خداشناس سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند. | 26 |
Tota die concupiscit et desiderat; qui autem justus est, tribuet, et non cessabit.
| خدا از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، بخصوص اگر با نیت بد تقدیم شده باشد. | 27 |
Hostiæ impiorum abominabiles, quia offeruntur ex scelere.
| شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص امین تا ابد باقی خواهد ماند. | 28 |
Testis mendax peribit; vir obediens loquetur victoriam.
| آدم بدکار خودسرانه عمل می‌کند، اما شخص درستکار تمام جوانب امر را می‌سنجد. | 29 |
Vir impius procaciter obfirmat vultum suum; qui autem rectus est corrigit viam suam.
| هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند علیه خداوند عمل کند. | 30 |
Non est sapientia, non est prudentia, non est consilium contra Dominum.
| انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، ولی پیروزی را خداوند می‌بخشد. | 31 |
Equus paratur ad diem belli; Dominus autem salutem tribuit.]
