امثال 21

1 دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد هدایت می‌کند.

Rivulets of waters [is] the heart of a king in the hand of Jehovah, Wherever He pleaseth He inclineth it.

2 تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

Every way of a man [is] right in his own eyes, And Jehovah is pondering hearts.

3 به جا آوردن عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خشنود می‌سازد.

To do righteousness and judgment, Is chosen of Jehovah rather than sacrifice.

4 غرور و تکبر گناهانی هستند که آدم بدکار توسط آنها شناخته می‌شود.

Loftiness of eyes, and breadth of heart, Tillage of the wicked [is] sin.

5 زیرکی و کوشش، انسان را توانگر می‌کند، اما شتابزدگی باعث فقر می‌شود.

The purposes of the diligent [are] only to advantage, And of every hasty one, only to want.

6 ثروتی که با زبان دروغگو به دست آید، بخاری است بی‌دوام و تله‌ای مرگبار.

The making of treasures by a lying tongue, [Is] a vanity driven away of those seeking death.

7 ظلم بدکارانی که نمی‌خواهند راستی را به جا آورند، عاقبت به سوی خودشان باز می‌گردد و آنان را نابود می‌کند.

The spoil of the wicked catcheth them, Because they have refused to do judgment.

8 راه آدم گناهکار کج است ولی شخص پاک در راستی گام برمی‌دارد.

Froward [is] the way of a man who is vile, And the pure — upright [is] his work.

9 سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو در یک خانه مشترک.

Better to sit on a corner of the roof, Than [with] a woman of contentions and a house of company.

10 آدم بدکار شرارت را دوست دارد، و همسایه‌اش نیز از دست او در امان نیست.

The soul of the wicked hath desired evil, Not gracious in his eyes is his neighbour.

11 جاهلان تا تنبیه شدن مسخره‌کنندگان را نبینند درس عبرت نمی‌گیرند، اما دانایان تنها با شنیدن می‌آموزند.

When the scorner is punished, the simple becometh wise, And in giving understanding to the wise He receiveth knowledge.

12 خداشناسان از مشاهدهٔ خراب شدن خانهٔ بدکاران و هلاکت ایشان پند می‌گیرند.

The Righteous One is acting wisely Towards the house of the wicked, He is overthrowing the wicked for wickedness.

13 آنکه فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد در روز تنگدستی خود نیز فریادرسی نخواهد داشت.

Whoso is shutting his ear from the cry of the poor, He also doth cry, and is not answered.

14 هدیه‌ای که در خفا داده می‌شود خشم را می‌خواباند و رشوهٔ پنهانی غضب شدید را فرو می‌نشاند.

A gift in secret pacifieth anger, And a bribe in the bosom strong fury.

15 اجرای عدالت برای عادلان شادی‌بخش است، اما برای ظالمان مصیبت‌بار.

To do justice [is] joy to the righteous, But ruin to workers of iniquity.

16 مرگ در انتظار کسانی است که از راه حکمت منحرف می‌شوند.

A man who is wandering from the way of understanding, In an assembly of Rephaim resteth.

17 کسی که خوشگذرانی را دوست دارد، تهیدست می‌شود و آدم میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد.

Whoso [is] loving mirth [is] a poor man, Whoso is loving wine and oil maketh no wealth.

18 بدکاران در همان دامی که برای درستکاران نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند.

The wicked [is] an atonement for the righteous, And for the upright the treacherous dealer.

19 سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو.

Better to dwell in a wilderness land, Than [with] a woman of contentions and anger.

20 خانهٔ شخص دانا پر از نعمت و ثروت است، ولی آدم نادان هر چه به دست می‌آورد بر باد می‌دهد.

A treasure to be desired, and oil, [Is] in the habitation of the wise, And a foolish man swalloweth it up.

21 درستکار و مهربان باش تا عمر خوشی داشته باشی و از احترام و موفقیت برخوردار شوی.

Whoso is pursuing righteousness and kindness, Findeth life, righteousness, and honour.

22 یک مرد دانا می‌تواند شهر زورمندان را بگیرد و قلعه اعتمادشان را فرو بریزد.

A city of the mighty hath the wise gone up, And bringeth down the strength of its confidence.

23 هر که مواظب سخنانش باشد جانش را از مصیبتها نجات خواهد داد.

Whoso is keeping his mouth and his tongue, Is keeping from adversities his soul.

24 کسانی که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبرند.

Proud, haughty, scorner [is] his name, Who is working in the wrath of pride.

25 داشتن اشتیاق و آرزو برای شخص تنبل کشنده است، زیرا برای رسیدن به آن تن به کار نمی‌دهد.

The desire of the slothful slayeth him, For his hands have refused to work.

26 او تمام روز در آرزوی گرفتن به سر می‌برد؛ ولی شخص خداشناس سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند.

All the day desiring he hath desired, And the righteous giveth and withholdeth not.

27 خدا از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، بخصوص اگر با نیت بد تقدیم شده باشد.

The sacrifice of the wicked [is] abomination, Much more when in wickedness he bringeth it.

28 شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص امین تا ابد باقی خواهد ماند.

A false witness doth perish, And an attentive man for ever speaketh.

29 آدم بدکار خودسرانه عمل می‌کند، اما شخص درستکار تمام جوانب امر را می‌سنجد.

A wicked man hath hardened by his face, And the upright — he prepareth his way.

30 هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند علیه خداوند عمل کند.

There is no wisdom, nor understanding, Nor counsel, over-against Jehovah.

31 انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، ولی پیروزی را خداوند می‌بخشد.

A horse is prepared for a day of battle, And the deliverance [is] of Jehovah!