امثال 21

1 دل پادشاه در دست خداوند است، او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد هدایت می‌کند.

The Kings heart is in the hand of the Lord, as the riuers of waters: he turneth it whithersoeuer it pleaseth him.

2 تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

Euery way of a man is right in his owne eyes: but the Lord pondereth the hearts.

3 به جا آوردن عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خشنود می‌سازد.

To doe iustice and iudgement is more acceptable to the Lord then sacrifice.

4 غرور و تکبر گناهانی هستند که آدم بدکار توسط آنها شناخته می‌شود.

A hautie looke, and a proude heart, which is the light of the wicked, is sinne.

5 زیرکی و کوشش، انسان را توانگر می‌کند، اما شتابزدگی باعث فقر می‌شود.

The thoughtes of the diligent doe surely bring abundance: but whosoeuer is hastie, commeth surely to pouertie.

6 ثروتی که با زبان دروغگو به دست آید، بخاری است بی‌دوام و تله‌ای مرگبار.

The gathering of treasures by a deceitfull tongue is vanitie tossed to and from of them that seeke death.

7 ظلم بدکارانی که نمی‌خواهند راستی را به جا آورند، عاقبت به سوی خودشان باز می‌گردد و آنان را نابود می‌کند.

The robberie of the wicked shall destroy them: for they haue refused to execute iudgement.

8 راه آدم گناهکار کج است ولی شخص پاک در راستی گام برمی‌دارد.

The way of some is peruerted and strange: but of the pure man, his worke is right.

9 سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو در یک خانه مشترک.

It is better to dwell in a corner of the house top, then with a contentious woman in a wide house.

10 آدم بدکار شرارت را دوست دارد، و همسایه‌اش نیز از دست او در امان نیست.

The soule of the wicked wisheth euill: and his neighbour hath no fauour in his eyes.

11 جاهلان تا تنبیه شدن مسخره‌کنندگان را نبینند درس عبرت نمی‌گیرند، اما دانایان تنها با شنیدن می‌آموزند.

When the scorner is punished, the foolish is wise: and when one instructeth the wise, he wil receiue knowledge.

12 خداشناسان از مشاهدهٔ خراب شدن خانهٔ بدکاران و هلاکت ایشان پند می‌گیرند.

The righteous teacheth the house of the wicked: but God ouerthroweth the wicked for their euill.

13 آنکه فریاد فقیران را نشنیده می‌گیرد در روز تنگدستی خود نیز فریادرسی نخواهد داشت.

He that stoppeth his eare at the crying of the poore, he shall also cry and not be heard.

14 هدیه‌ای که در خفا داده می‌شود خشم را می‌خواباند و رشوهٔ پنهانی غضب شدید را فرو می‌نشاند.

A gift in secret pacifieth anger, and a gift in the bosome great wrath.

15 اجرای عدالت برای عادلان شادی‌بخش است، اما برای ظالمان مصیبت‌بار.

It is ioye to the iust to doe iudgement: but destruction shalbe to the workers of iniquitie.

16 مرگ در انتظار کسانی است که از راه حکمت منحرف می‌شوند.

A man that wandreth out of the way of wisdome, shall remaine in the congregation of the dead.

17 کسی که خوشگذرانی را دوست دارد، تهیدست می‌شود و آدم میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد.

Hee that loueth pastime, shalbe a poore man: and he that loueth wine and oyle, shall not be riche.

18 بدکاران در همان دامی که برای درستکاران نهاده‌اند، گرفتار می‌شوند.

The wicked shalbe a ransome for the iust, and the transgressour for the righteous.

19 سکونت در بیابان بی‌آب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه‌جو.

It is better to dwell in the wildernesse, then with a contentious and angry woman.

20 خانهٔ شخص دانا پر از نعمت و ثروت است، ولی آدم نادان هر چه به دست می‌آورد بر باد می‌دهد.

In the house of the wise is a pleasant treasure and oyle: but a foolish man deuoureth it.

21 درستکار و مهربان باش تا عمر خوشی داشته باشی و از احترام و موفقیت برخوردار شوی.

He that followeth after righteousnes and mercy, shall finde life, righteousnes, and glory.

22 یک مرد دانا می‌تواند شهر زورمندان را بگیرد و قلعه اعتمادشان را فرو بریزد.

A wise man goeth vp into the citie of the mightie, and casteth downe the strength of the confidence thereof.

23 هر که مواظب سخنانش باشد جانش را از مصیبتها نجات خواهد داد.

He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth his soule from afflictions.

24 کسانی که دیگران را مسخره می‌کنند، مغرور و متکبرند.

Proude, hautie and scornefull is his name that worketh in his arrogancie wrath.

25 داشتن اشتیاق و آرزو برای شخص تنبل کشنده است، زیرا برای رسیدن به آن تن به کار نمی‌دهد.

The desire of the slouthfull slayeth him: for his hands refuse to worke.

26 او تمام روز در آرزوی گرفتن به سر می‌برد؛ ولی شخص خداشناس سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمی‌کند.

He coueteth euermore greedily, but the righteous giueth and spareth not.

27 خدا از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، بخصوص اگر با نیت بد تقدیم شده باشد.

The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more when he bringeth it with a wicked minde?

28 شاهد دروغگو نابود خواهد شد، اما سخنان شخص امین تا ابد باقی خواهد ماند.

A false witnes shall perish: but hee that heareth, speaketh continually.

29 آدم بدکار خودسرانه عمل می‌کند، اما شخص درستکار تمام جوانب امر را می‌سنجد.

A wicked man hardeneth his face: but the iust, he will direct his way.

30 هیچ حکمت و بصیرت و نقشه‌ای نمی‌تواند علیه خداوند عمل کند.

There is no wisedome, neither vnderstanding, nor counsell against the Lord.

31 انسان اسب را برای روز جنگ آماده می‌کند، ولی پیروزی را خداوند می‌بخشد.

The horse is prepared against the day of battell: but saluation is of the Lord.