امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

O vinho é escarnecedor, a bebida forte alvoraçadora; e todo aquele que neles errar nunca será sábio.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

Como o bramido do leão é o terror do rei, o que o provoca a ira peca contra a sua própria alma.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

Honra é do homem desviar-se do pleito, mas todo o tolo se entremete nele.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

O preguiçoso não lavrará por causa do inverno, pelo que mendigará na sega, porém nada receberá.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

Como as águas profundas é o conselho no coração do homem; mas o homem de inteligência o tirará para fora.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Cada um da multidão dos homens apregoa a sua beneficência; porém o homem fiel, quem é o que o achará?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

O justo anda na sua sinceridade; bem-aventurados serão os seus filhos depois dele.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

Assentando-se o rei no trono do juízo, com os seus olhos dissipa todo o mal.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Quem pudera dizer: Purifiquei o meu coração, limpo estou de meu pecado!

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Duas sortes de peso, e duas sortes de medida, são abominação ao Senhor, tanto uma como outra.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Até a criança se dará a conhecer pelas suas ações, se a sua obra será pura e reta

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

O ouvido que ouve, e o olho que vê, o Senhor os fez a ambos.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Não ames o sono, para que não empobreças; abre os teus olhos, e te fartarás de pão

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

Nada vale, nada vale, dirá o comprador, mas, indo-se, então se gabará.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Há ouro e abundância de rubins, mas os lábios do conhecimento são jóia preciosa.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Quando alguém fica por fiador do estranho, toma-lhe a sua roupa, e o penhora pela estranha.

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

Suave é ao homem o pão de mentira, mas depois a sua boca se encherá de pedrinhas de areia.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Cada pensamento com conselho se confirma, e com conselhos prudentes faze a guerra.

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

O que anda murmurando descobre o segredo; pelo que com o que afaga com seus beiços não te entremetas.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

O que a seu pai ou a sua mãe amaldiçoar, apagar-se-lhe-á a sua lâmpada em trevas negras.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

Adquirindo-se apressadamente a herança no princípio, o seu fim não será bendito.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Não digas: vingar-me-ei do mal: espera pelo Senhor, e ele te livrará.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Duas sortes de peso são abomináveis ao Senhor, e balanças enganosas não são boas.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Os passos do homem são dirigidos pelo Senhor: o homem, pois, como entenderá o seu caminho?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Laço é para o homem engulir o que é santo; e, feitos os votos, então inquirir.

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

O rei sábio dissipa os ímpios e torna sobre eles a roda.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

A alma do homem é a lâmpada do Senhor, que esquadrinha todo o mais intimo do ventre.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

Benignidade e verdade guardam ao rei, e com benignidade sustem ele o seu trono.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

O ornato dos mancebos é a sua força: e a beleza dos velhos as cãs.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Os vergões das feridas são a purificação dos maus, como também as pancadas que penetram até o mais intimo do ventre.