امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

O vinho é escarnecedor, a bebida forte alvoraçadora; e todo aquelle que n'elles errar nunca será sabio.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

Como o bramido do leão é o terror do rei, o que o provoca a ira pecca contra a sua propria alma.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

Honra é do homem desviar-se do pleito, mas todo o tolo se entremette n'elle.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

O preguiçoso não lavrará por causa do inverno, pelo que mendigará na sega, porém nada receberá.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

Como as aguas profundas é o conselho no coração do homem; mas o homem d'intelligencia o tirará para fóra.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Cada um da multidão dos homens apregoa a sua beneficencia; porém o homem fiel, quem é o que o achará?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

O justo anda na sua sinceridade; bemaventurados serão os seus filhos depois d'elle.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

Assentando-se o rei no throno do juizo, com os seus olhos dissipa todo o mal.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Quem podéra dizer: Purifiquei o meu coração, limpo estou de meu peccado!

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Duas sortes de peso, e duas sortes de medida, são abominação ao Senhor, tanto uma como outra.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Até a creança se dará a conhecer pelas suas acções, se a sua obra será pura e recta

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

O ouvido que ouve, e o olho que vê, o Senhor os fez a ambos.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Não ames o somno, para que não empobreças; abre os teus olhos, e te fartarás de pão

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

Nada vale, nada vale, dirá o comprador, mas, indo-se, então se gabará.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Ha oiro e abundancia de rubins, mas os labios do conhecimento são joia preciosa.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Quando alguem fica por fiador do estranho, toma-lhe a sua roupa, e o penhora pela estranha.

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

Suave é ao homem o pão de mentira, mas depois a sua bocca se encherá de pedrinhas d'areia.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Cada pensamento com conselho se confirma, e com conselhos prudentes faze a guerra.

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

O que anda murmurando descobre o segredo; pelo que com o que afaga com seus beiços não te entremettas.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

O que a seu pae ou a sua mãe amaldiçoar, apagar-se-lhe-ha a sua lampada em trevas negras.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

Adquirindo-se apressadamente a herança no principio, o seu fim não será bemdito.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Não digas: Vingar-me-hei do mal: espera pelo Senhor, e elle te livrará.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Duas sortes de peso são abominaveis ao Senhor, e balanças enganosas não são boas.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Os passos do homem são dirigidos pelo Senhor: o homem, pois, como entenderá o seu caminho?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Laço é para o homem engulir o que é sancto; e, feitos os votos, então inquirir.

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

O rei sabio dissipa os impios e torna sobre elles a roda.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

A alma do homem é a lampada do Senhor, que esquadrinha todo o mais intimo do ventre.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

Benignidade e verdade guardam ao rei, e com benignidade sustem elle o seu throno.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

O ornato dos mancebos é a sua força: e a belleza dos velhos as cãs.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Os vergões das feridas são a purificação dos maus, como tambem as pancadas que penetram até o mais intimo do ventre.