امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

Vinen er ein spottar, rusdrykken ein ståkar, ingen som tumlar av honom, er vis.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

Den rædsla kongen vekkjer, er som løveburing, den som fær hans vreide på seg, set livet sitt på spel.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

Mannsens æra er å halda seg frå trætta, men kvar uviting glefser til.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

Letingen pløgjer ikkje um hausten, i skurdonni leitar han fåfengt etter grøda.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

Råd i mannsens hjarta er som vatn i djupet, men ein skynsam mann kann draga det upp.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Mest kvar mann råkar ein som elskar honom, men kven finn ein som er å lita på?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

Den som ferdast ulastande og er rettferdig, sæle er borni hans etter honom.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

Ein konge som sit på domarstol, skil ut alt vondt med augo sine.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Kven kann segja: «Eg hev halda hjarta reint og er fri frå syndi mi?»

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Tvo slag vegt og tvo slag mål er båe tvo ein styggedom for Herren.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Alt guten syner i si gjerd um ferdi hans vert rein og rett.

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

Øyra som høyrer og auga som ser - Herren hev skapt deim båe tvo.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Elska ikkje svevn, for då vert du fatig, haldt augo uppe, so fær du brød til mette.

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

«Klent, klent!» segjer kjøparen, men når han gjeng burt, so rosar han seg.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Vel finst det gull og mange perlor, men dyraste gogni er lippor med kunnskap.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Tak klædi hans! for han hev borga for ein annan, og panta honom for framande!

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

Søtt er for mannen det brød han hev fenge med fals, men sidan vert munnen hans full av småstein.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Råder vert stødige med rådleggjing, få då klok styring når du fører krig!

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

Den som fer med drøs, ber løynråd ut, og gapen skal du ikkje hava noko med.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

Den som bannar far og mor, hans lampa skal slokna i kolmyrkret.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

Ein arv som ein i fyrstundes er for fus på, vert på slutten utan velsigning.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Seg ikkje: «Eg vil løna med vondt!» Venta på Herren, han vil hjelpa deg.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Tvo slag vegt er ein styggedom for Herren, og den falske skålvegt er ikkje god.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Frå Herren kjem mannsens stig, og kor kann eit menneskje skyna sin veg?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Fårlegt er det for eit menneskje å vigsla eitkvart tankelaust, og fyrst granska lovnaden etterpå.

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

Ein vis konge skil ut dei gudlause og let hjulet ganga yver deim.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

Menneskjens ånd er Herrens lampa, og ho ransakar alle rom i hjarta.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

Kjærleik og truskap er vakt um kongen, og han styd sin kongsstol på kjærleik.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

Ei æra for ungdomar er deira kraft, og ein prydnad for dei gamle er grått hår.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Svidande sår reinser burt det vonde, ja, slag reinsar hjartans inste rom.