امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

Der Wein macht lose Leute und stark Getränk macht wild; wer dazu Lust hat, wird nimmer weise.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

Das Schrecken des Königs ist wie das Brüllen eines jungen Löwen; wer ihn erzürnet, der sündiget wider sein Leben.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

Es ist dem Mann eine Ehre, vom Hader bleiben; aber die gerne hadern, sind allzumal Narren.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

Um der Kälte willen will der Faule nicht pflügen; so muß er in der Ernte betteln und nichts kriegen.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

Der Rat im Herzen eines Mannes ist wie tiefe Wasser; aber ein Verständiger kann's merken, was er meinet.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Viele Menschen werden fromm gerühmet; aber wer will finden einen, der rechtschaffen fromm sei?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

Ein Gerechter, der in seiner Frömmigkeit wandelt, des Kindern wird's wohlgehen nach ihm.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

Ein König, der auf dem Stuhl sitzt zu richten, zerstreuet alles Arge mit seinen Augen.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Wer kann sagen: Ich bin rein in meinem Herzen und lauter von meiner Sünde?

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Mancherlei Gewicht und Maß ist beides Greuel dem HERRN.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Auch kennet man einen Knaben an seinem Wesen, ob er fromm und redlich werden will.

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

Ein hörend Ohr und sehend Auge, die macht beide der HERR.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Liebe den Schlaf nicht, daß du nicht arm werdest; laß deine Augen wacker sein, so wirst du Brots genug haben.

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

Böse, böse! spricht man, wenn man's hat; aber wenn's weg ist, so rühmet man es denn.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Es ist Gold und viel Perlen; aber ein vernünftiger Mund ist ein edel Kleinod.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Nimm dem sein Kleid, der für einen anderen Bürge wird, und pfände ihn um des Unbekannten willen.

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

Das gestohlene Brot schmeckt jedermann wohl; aber hernach wird ihm der Mund voll Kieseling werden.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Anschläge bestehen, wenn man sie mit Rat führet; und Krieg soll man mit Vernunft führen.

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

Sei unverworren mit dem, der Heimlichkeit offenbart, und mit dem Verleumder und mit dem falschen Maul.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

Wer seinem Vater und seiner Mutter flucht, des Leuchte wird verlöschen mitten in Finsternis.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

Das Erbe, danach man zuerst sehr eilet, wird zuletzt nicht gesegnet sein.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Sprich nicht: Ich will Böses vergelten. Harre des HERRN, der wird dir helfen.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Mancherlei Gewicht ist ein Greuel dem HERRN, und eine falsche Waage ist nicht gut.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Jedermanns Gänge kommen vom HERRN. Welcher Mensch verstehet seinen Weg?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Es ist dem Menschen ein Strick, das Heilige lästern und danach Gelübde suchen.

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

Ein weiser König zerstreuet die Gottlosen und bringet das Rad über sie.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

Die Leuchte des HERRN ist des Menschen Odem; die gehet durchs ganze Herz.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

Fromm und wahrhaftig sein behüten den König, und sein Thron bestehet durch Frömmigkeit.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

Der Jünglinge Stärke ist ihr Preis; und grau Haar ist der Alten Schmuck.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Man muß dem Bösen wehren mit harter Strafe und mit ernsten Schlägen, die man fühlet.