امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

Viina tekee pilkkaajaksi, ja väkevät juotavat tekevät tyhmäksi: joka niitä halajaa, ei hän ikinä viisaaksi tule.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

Kuninkaan peljättämys on niinkuin nuoren jalopeuran kiljuminen: joka hänen vihoittaa, hän tekee omaa henkeänsä vastoin.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

Miehen kunnia on olla ilman riitaa; vaan jotka mielellänsä riitelevät, ovat kaikki tyhmät.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

Kylmän tähden ei tahdo laiska kyntää; sentähden hän elonaikana kerjää, ja ei saa mitään.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

Neuvo on miehen sydämessä niinkuin syvä vesi; mutta toimellinen ammuntaa sen ylös.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Monta ihmistä kerskataan hyväksi; vaan kuka löytää jonkun, joka todella hyvä on?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

Vanhurskas siveydessä vaeltaa; hänen lastensa käy hyvin hänen perässänsä.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

Kuningas, joka istuu istuimella tuomitsemaan, hajoittaa kaikki, jotka pahat ovat, silmillänsä.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Kuka sanoo: minä olen puhdas sydämessäni, ja vapaa synnistäni?

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Monenlainen vaaka ja mitta ovat molemmat kauhistus herralle.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Nuorukainen tunnetaan menostansa, jos hän siviäksi ja toimelliseksi tuleva on.

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

Kuulevaisen korvan ja näkeväisen silmän on Herra molemmat tehnyt.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Älä rakasta unta, ettes köyhtyisi: avaa silmäs, niin sinä saat kyllän leipää.

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

Paha, paha, sanoo ostaja; mutta mentyänsä pois hän kerskaa.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Kultaa ja kalliita kiviä löydetään kyllä, vaan toimellinen suu on kallis kappale.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Ota hänen vaattensa joka muukaisen takaa: ja ota häneltä pantti tuntemattoman edestä.

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

Varastettu leipä maistuu miehelle hyvin; vaan sitte pitää hänen suunsa oleman täynnä teräviä kiviä.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Aivoitukset menestyvät, kuin ne neuvotella toimitetaan, ja sodat myös pitää toimella pidettämän.

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

Älä sekoita sinuas sen kanssa, joka salaisuuden ilmoittaa, ja joka panettelee, ja jolla petollinen suu on.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

Joka isäänsä ja äitiänsä kiroilee, hänen kynttilänsä pitää sammuman synkiässä pimeydessä.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

Perintö, johon varhain kiiruhdetaan, on viimeiseltä ilman siunausta.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Älä sano: minä kostan pahan; odota Herraa, hän auttaa sinua.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Monenlaiset puntarit ovat Herralle kauhistus, ja väärä vaaka ei ole hyvä.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Jokaisen retket tulevat Herralta: kuka ihminen taitaa ymmärtää tiensä?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Se on ihmiselle paula, kuin hän pilkkaa pyhää, ja etsii sitte lupauksia.

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

Viisas kuningas hajoittaa jumalattomat, ja antaa ratasten käydä heidän päällitsensä.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

Herran kynttilä on ihmisen henki: hän käy läpi koko sydämen.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

Laupius ja totuus varjelee kuninkaan, ja hän vahvistaa istuimensa laupiudella.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

Nuorten miesten väkevyys on heidän kunniansa, ja harmaat karvat on vanhain kaunistus.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Haavoilla pitää pahuus ajettaman pois, ja koko sydämen kivulla.