امثال 19

1 بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

Jobb a szegény, a ki gáncstalanságában jár, mint az álnok ajkú, a ki balga.

2 داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

Hogy lélek tudás nélkül van, az sem jó, és a ki lábaival hamarkodik, vétkezik.

3 انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

Az ember oktalansága elferdíti útját, és az Örökkévaló ellen háborog szíve.

4 شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

A vagyon hozzászerez sok barátot, de a szegénynek a társa is elválik.

5 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

Hazug tanú nem marad büntetlenül, és a ki hazugságokat terjeszt, nem menekül meg.

6 مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

Sokan hízelegnek a bőkezűnek, és mindenki barátja az adakozó embernek.

7 وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

A szegénynek minden testvérei gyűlölik őt, mennyivel inkább távoznak tőle társai. Ki szóbeszédet hajhász, az övé az.

8 هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

A ki szívet szerez, szereti lelkét, a ki megőrzi az értelmet, jót fog találni.

9 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

Hazug tanú nem marad büntetlenül, s a ki hazugságokat terjeszt, elvész.

10 شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

Nem illik a balgához a gyönyörködés, hát még a szolgához uralkodni urakon!

11 کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

Az embernek esze hosszantűrővé teszi, és díszessége: elnézni a büntettet.

12 غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

Mint a fiatal oroszlán ordítása, olyan a király haragja, s mint harmat a fűre az ő kegye.

13 فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

Veszedelmére van atyjának a balga fiú, és csepegő eresz az asszony czivódása.

14 خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

Ház és vagyon ősök öröke, de az Örökkévalótól van az eszes asszony.

15 کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

Restség mély álomba ejt, és a renyhének lelke éhezik.

16 احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

A ki megőrzi a parancsolatot, megőrzi lelkét, a ki megveti utjait, meg fog halni.

17 وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

Az Örökkévalónak ad kölcsön, ki könyörül a szegényen, és tettét megfizeti néki.

18 فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

Fenyítsd fiadat, mert van remény, de megölésére ne vidd lelkedet.

19 اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

A nagy indulatú viseli a bírságot, mert ha megmentenéd, még növelnéd.

20 اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

Halljad a tanácsot és fogadd el az oktatást, azért hogy bölcs légy a végeden.

21 انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

Sok a gondolat a férfi szívében, de az Örökkévaló tanácsa – az áll fönn.

22 آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

Az ember kívánsága az ő szeretete, és jobb a szegény a hazugság emberénél.

23 خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

Az Istenfélelem életre visz, s jóllakottan hál meg, nem ér hozzá baj.

24 آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

Bedugta kezét a rest a tálba, még a szájához sem viszi vissza.

25 مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

A csúfolót ütöd és az együgyű lesz okossá; s ha feddik az értelmest, megérti a tudást.

26 پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

Atyját pusztítja, anyját megfutamítja szégyenletes és gyalázatos fi.

27 پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

Hallgatva oktatásra, szűnj meg, fiam, eltévelyegni a tudás szavaitól!

28 شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

Alávaló tanú megcsúfolja a jogot, és a gonoszok szája elnyeli a jogtalanságot.

29 مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.

Készen vannak a csúfolóknak a büntetések és ütlegek a balgák hátának.