امثال 19

1 بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

טוב רש הולך בתמו מעקש שפתיו והוא כסיל׃

2 داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

גם בלא דעת נפש לא טוב ואץ ברגלים חוטא׃

3 انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

אולת אדם תסלף דרכו ועל יהוה יזעף לבו׃

4 شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

הון יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד׃

5 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט׃

6 مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

רבים יחלו פני נדיב וכל הרע לאיש מתן׃

7 وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

כל אחי רש שנאהו אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא המה׃

8 هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

קנה לב אהב נפשו שמר תבונה למצא טוב׃

9 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד׃

10 شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

לא נאוה לכסיל תענוג אף כי לעבד משל בשרים׃

11 کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על פשע׃

12 غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

נהם ככפיר זעף מלך וכטל על עשב רצונו׃

13 فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה׃

14 خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת׃

15 کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב׃

16 احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת׃

17 وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם לו׃

18 فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

יסר בנך כי יש תקוה ואל המיתו אל תשא נפשך׃

19 اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

גרל חמה נשא ענש כי אם תציל ועוד תוסף׃

20 اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

שמע עצה וקבל מוסר למען תחכם באחריתך׃

21 انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

רבות מחשבות בלב איש ועצת יהוה היא תקום׃

22 آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

תאות אדם חסדו וטוב רש מאיש כזב׃

23 خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל יפקד רע׃

24 آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

טמן עצל ידו בצלחת גם אל פיהו לא ישיבנה׃

25 مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת׃

26 پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

משדד אב יבריח אם בן מביש ומחפיר׃

27 پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

חדל בני לשמע מוסר לשגות מאמרי דעת׃

28 شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע און׃

29 مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.

נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים׃