امثال 19

1 بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

Kamalla yaşayan yoxsul insan Şər danışan axmaqdan yaxşıdır.

2 داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

Bilik yoxdursa, həvəs yaxşılıq edə bilməz. Tələsən tərsə düşər.

3 انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

İnsan öz səfehliyi ilə yolunu alt-üst edər, Ürəyində isə Rəbbə hiddətlənər.

4 شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

Var-dövlət dost artırar, Kasıbı isə dostları atar.

5 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

Yalançı şahid cəzasız qalmaz, Yalandan üzə duran qurtuluş tapmaz.

6 مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

Çoxları nəcabətlinin üzünü görmək istər, Səxavətli adamla çoxları dostluq edər.

7 وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

Yoxsuldan qardaşının da zəhləsi gedər, Dostları ondan lap uzaq gəzər, Yalvararaq ardınca düşsə də, yaxınına gəlməz.

8 هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

Anlayış qazanan öz canını sevər, Dərrakəyə bağlanan uğur qazanar.

9 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

Yalançı şahid cəzasız qalmaz, Yalandan üzə duran həlak olar.

10 شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

Axmağa dəbdəbəli həyat yaraşmadığı kimi Qulun ağalara hökm etməsi də yaraşmaz.

11 کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

İnsanın ağlı hiddəti ləngidər, Başqasının günahını bağışlamaq ona şərəf gətirər.

12 غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

Padşahın qəzəbi aslan nərəsinə bənzər, Razılığı çəmənə düşən şehə bənzər.

13 فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

Axmaq oğul atasına bəla olar, Davakar arvad kəsilməyən damcıya oxşar.

14 خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

İnsana ev, var-dövlət atalardan miras qalar, Ağıllı arvadı isə Rəbb nəsib edər.

15 کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

Tənbəllik insana dərin yuxu gətirər, Avaralıq insanı ac qoyar.

16 احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

Əmrə əməl edən canını saxlar, Yoluna baxmayan həlak olar.

17 وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

Kasıba səxavət göstərən sanki Rəbbə borc verər, Çünki onun əvəzi Rəbdən gələr.

18 فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

Ümid varkən oğluna tərbiyə ver, Ölümünə bais olma.

19 اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

Kəmhövsələ insan cəriməyə düşər, Onu qurtarsan belə, yenə də davam edər.

20 اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

Nəsihətə qulaq as, tərbiyəni qəbul et, Bunun nəticəsində hikmətli olarsan.

21 انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

İnsanın qəlbində çox amalı var, Amma Rəbbin niyyəti həyata keçər.

22 آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

İnsan etibar arzular, Yoxsul adam fırıldaqçıdan yaxşıdır.

23 خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

Rəbb qorxusu insana həyat verər, Ona şər yaxınlaşmaz, tox yatar.

24 آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

Tənbəl əlini qabda olana batırar, Ağzına belə, aparmaz.

25 مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

Rişxəndçini döysən, cahil insan uzaqgörən olar, Dərrakəlini danlasan, biliyini artırar.

26 پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

Kim ki atasını soyub, anasını qovar, Xəcalət gətirən övladdır, ad batırar.

27 پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

Oğlum, bilik verən sözlərdən dönmək istəsən, Tərbiyəyə qulaq asmaqdan vaz keç!

28 شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

Yaramaz şahid ədalətə rişxənd edər, Pislərin ağzı acgözlüklə şəri yeyər.

29 مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.

Rişxəndçilər üçün məhkəmə, Axmaqların kürəyi üçün kötək hazırlanar.