امثال 18

1 آدم خودخواه خود را از دیگران کنار می‌کشد و با عقاید درستشان مخالفت می‌ورزد.

Occasiones quaerit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis.

2 نادان برای حکمت ارزش قائل نیست و فقط دوست دارد خود را دانا نشان دهد.

Non recipit stultus verba prudentiae: nisi ea dixeris quae versantur in corde eius.

3 گناه ننگ و رسوایی به بار می‌آورد.

Impius, cum in profundum venerit peccatorum, contemnit: sed sequitur eum ignominia et opprobrium.

4 سخنان شخص دانا مانند اقیانوس عمیق است و مثل چشمه گوارا.

Aqua profunda verba ex ore viri: et torrens redundans fons sapientiae.

5 طرفداری از مجرمی که باعث می‌شود حق بی‌گناه پایمال شود کار نادرستی است.

Accipere personam impii in iudicio non est bonum, ut declines a veritate iudicii.

6 سخنان شخص نادان، منجر به نزاع و کتک خوردنش می‌شود.

Labia stulti miscent se rixis: et os eius iurgia provocat.

7 زبان شخص نادان چون دامی است که او را به هلاکت می‌کشاند.

Os stulti contritio eius: et labia ipsius, ruina animae eius.

8 سخنان آدم سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

Verba bilinguis, quasi simplicia: et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum deiicit timor: animae autem effeminatorum esurient.

9 کسی که در کار سستی می‌کند به اندازهٔ یک خرابکار مخرب است.

Qui mollis et dissolutus est in opere suo, frater est sua opera dissipantis.

10 اسم خداوند قلعه‌ای است محکم که شخص درستکار به آن پناه می‌برد و در امان می‌ماند.

Turris fortissima, nomen Domini: ad ipsam currit iustus, et exaltabitur.

11 اما قلعۀ شخص ثروتمند، ثروت اوست که گمان می‌کند او را محافظت خواهد کرد.

Substantia divitis urbs roboris eius, et quasi murus validus circumdans eum.

12 تکبر به سقوط می‌انجامد و فروتنی به سربلندی.

Antequam conteratur, exaltatur cor hominis: et antequam glorificetur, humiliatur.

13 چقدر زشت و ابلهانه است که انسان قبل از گوش دادن به سخنی، به آن جواب دهد.

Qui prius respondet quam audiat, stultum se esse demonstrat, et confusione dignum.

14 وقتی انسان روحیه‌اش قوی است بیماری را تحمل می‌کند، اما روحیهٔ شکسته را چه کسی می‌تواند تحمل کند؟

Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam: spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere?

15 اشخاص دانا همیشه مشتاق و آماده کسب حکمتند.

Cor prudens possidebit scientiam: et auris sapientium quaerit doctrinam.

16 هدیه دادن راه را برای انسان باز می‌کند و او را به حضور اشخاص مهم می‌رساند.

Donum hominis dilatat viam eius, et ante principes spatium ei facit.

17 دلایل کسی که در دادگاه اول صحبت می‌کند به نظر درست می‌آید ولی این تا زمانی است که طرف مقابل هنوز دلایلش را ارائه نداده باشد.

Iustus, prior est accusator sui: venit amicus eius, et investigabit eum.

18 قرعه، دعوا را می‌خواباند و به منازعهٔ بین حریفان زورمند خاتمه می‌دهد.

Contradictiones comprimit sors, et inter potentes quoque diiudicat.

19 به دست آوردن دل برادر رنجیده، سختتر از تصرف یک شهر حصاردار است. منازعه بین دو برادر، دیوار جدایی ایجاد می‌کند.

Frater, qui adiuvatur a fratre, quasi civitas firma: et iudicia quasi vectes urbium.

20 انسان نتیجهٔ سخنانی را که از دهانش بیرون می‌آید خواهد دید.

De fructu oris viri replebitur venter eius: et genimina labiorum ipsius saturabunt eum.

21 مرگ و زندگی در قدرت زبان است؛ کسانی که دوست می‌دارند حرف بزنند، عواقب سخنانشان را خواهند دید.

Mors, et vita in manu linguae: qui diligunt eam, comedent fructus eius.

22 وقتی مردی همسری پیدا می‌کند نعمتی می‌یابد. آن زن برای او برکتی است از جانب خداوند.

Qui invenit mulierem bonam, invenit bonum: et hauriet iucunditatem a Domino. Qui expellit mulierem bonam, expellit bonum: qui autem tenet adulteram, stultus est et insipiens.

23 درخواست فقرا با التماس توأم است و پاسخ ثروتمندان با خشونت.

Cum obsecrationibus loquitur pauper: et dives effabitur rigide.

24 هستند دوستانی که انسان را به نابودی می‌کشند، اما دوستی هم هست که از برادر نزدیکتر است.

Vir amicabilis ad societatem, magis amicus erit, quam frater.