امثال 18

1 آدم خودخواه خود را از دیگران کنار می‌کشد و با عقاید درستشان مخالفت می‌ورزد.

He that wole go a wei fro a frend, sekith occasiouns; in al tyme he schal be dispisable.

2 نادان برای حکمت ارزش قائل نیست و فقط دوست دارد خود را دانا نشان دهد.

A fool resseyueth not the wordis of prudence; `no but thou seie tho thingis, that ben turned in his herte.

3 گناه ننگ و رسوایی به بار می‌آورد.

A wickid man, whanne he cometh in to depthe of synnes, dispisith; but sclaundre and schenschipe sueth hym.

4 سخنان شخص دانا مانند اقیانوس عمیق است و مثل چشمه گوارا.

Deep watir is the wordis of the mouth of a man; and a stronde fletinge ouer is the welle of wisdom.

5 طرفداری از مجرمی که باعث می‌شود حق بی‌گناه پایمال شود کار نادرستی است.

It is not good to take the persoone of a wickid man in doom, that thou bowe awei fro the treuthe of dom.

6 سخنان شخص نادان، منجر به نزاع و کتک خوردنش می‌شود.

The lippis of a fool medlen hem silf with chidyngis; and his mouth excitith stryues.

7 زبان شخص نادان چون دامی است که او را به هلاکت می‌کشاند.

The mouth of a fool is defoulyng of hym; and hise lippis ben the fallynge of his soule.

8 سخنان آدم سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

The wordis of a double tungid man ben as symple; and tho comen `til to the ynnere thingis of the wombe. Drede castith doun a slowe man; forsothe the soulis of men turned in to wymmens condicioun schulen haue hungur.

9 کسی که در کار سستی می‌کند به اندازهٔ یک خرابکار مخرب است.

He that is neisch, and vnstidfast in his werk, is the brother of a man distriynge hise werkis.

10 اسم خداوند قلعه‌ای است محکم که شخص درستکار به آن پناه می‌برد و در امان می‌ماند.

A strongeste tour is the name of the Lord; a iust man renneth to hym, and schal be enhaunsid.

11 اما قلعۀ شخص ثروتمند، ثروت اوست که گمان می‌کند او را محافظت خواهد کرد.

The catel of a riche man is the citee of his strengthe; and as a stronge wal cumpassinge hym.

12 تکبر به سقوط می‌انجامد و فروتنی به سربلندی.

The herte of man is enhaunsid, bifor that it be brokun; and it is maad meke, bifore that it be glorified.

13 چقدر زشت و ابلهانه است که انسان قبل از گوش دادن به سخنی، به آن جواب دهد.

He that answerith bifore that he herith, shewith hym silf to be a fool; and worthi of schenschipe.

14 وقتی انسان روحیه‌اش قوی است بیماری را تحمل می‌کند، اما روحیهٔ شکسته را چه کسی می‌تواند تحمل کند؟

The spirit of a man susteyneth his feblenesse; but who may susteyne a spirit liyt to be wrooth?

15 اشخاص دانا همیشه مشتاق و آماده کسب حکمتند.

The herte of a prudent man schal holde stidfastli kunnyng; and the eere of wise men sekith techyng.

16 هدیه دادن راه را برای انسان باز می‌کند و او را به حضور اشخاص مهم می‌رساند.

The yift of a man alargith his weie; and makith space to hym bifore princes.

17 دلایل کسی که در دادگاه اول صحبت می‌کند به نظر درست می‌آید ولی این تا زمانی است که طرف مقابل هنوز دلایلش را ارائه نداده باشد.

A iust man is the first accusere of hym silf; his frend cometh, and schal serche hym.

18 قرعه، دعوا را می‌خواباند و به منازعهٔ بین حریفان زورمند خاتمه می‌دهد.

Lot ceessith ayenseiyngis; and demeth also among miyti men.

19 به دست آوردن دل برادر رنجیده، سختتر از تصرف یک شهر حصاردار است. منازعه بین دو برادر، دیوار جدایی ایجاد می‌کند.

A brother that is helpid of a brothir, is as a stidfast citee; and domes ben as the barris of citees.

20 انسان نتیجهٔ سخنانی را که از دهانش بیرون می‌آید خواهد دید.

A mannus wombe schal be fillid of the fruit of his mouth; and the seedis of hise lippis schulen fille hym.

21 مرگ و زندگی در قدرت زبان است؛ کسانی که دوست می‌دارند حرف بزنند، عواقب سخنانشان را خواهند دید.

Deth and lijf ben in the werkis of tunge; thei that louen it, schulen ete the fruytis therof.

22 وقتی مردی همسری پیدا می‌کند نعمتی می‌یابد. آن زن برای او برکتی است از جانب خداوند.

He that fyndith a good womman, fyndith a good thing; and of the Lord he schal drawe vp myrthe. He that puttith a wey a good womman, puttith awei a good thing; but he that holdith auowtresse, is a fool and vnwijs.

23 درخواست فقرا با التماس توأم است و پاسخ ثروتمندان با خشونت.

A pore man schal speke with bisechingis; and a riche man schal speke sterneli.

24 هستند دوستانی که انسان را به نابودی می‌کشند، اما دوستی هم هست که از برادر نزدیکتر است.

A man freendli to felouschipe schal more be a frend, than a brothir.