امثال 18

1 آدم خودخواه خود را از دیگران کنار می‌کشد و با عقاید درستشان مخالفت می‌ورزد.

Whoever has a will to withdraw from a friend, seeks occasions; he shall be reproached at all times.

2 نادان برای حکمت ارزش قائل نیست و فقط دوست دارد خود را دانا نشان دهد.

The foolish do not accept words of prudence, unless you say what is already turning in his heart.

3 گناه ننگ و رسوایی به بار می‌آورد.

The impious, when he has arrived within the depths of sin, thinks little of it. But ill repute and disgrace follow him.

4 سخنان شخص دانا مانند اقیانوس عمیق است و مثل چشمه گوارا.

Words from the mouth of a man are deep waters. And the fountain of wisdom is a torrent overflowing.

5 طرفداری از مجرمی که باعث می‌شود حق بی‌گناه پایمال شود کار نادرستی است.

It is not good to accept the character of the impious, so as to turn away from true judgment.

6 سخنان شخص نادان، منجر به نزاع و کتک خوردنش می‌شود.

The lips of the foolish meddle in disputes. And his mouth provokes conflicts.

7 زبان شخص نادان چون دامی است که او را به هلاکت می‌کشاند.

The mouth of the foolish is his destruction, and his own lips are the ruin of his soul.

8 سخنان آدم سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

The words of the double-tongued seem simple. And they reach even to the interior of the gut. Fear casts down the lazy, but the souls of the effeminate shall go hungry.

9 کسی که در کار سستی می‌کند به اندازهٔ یک خرابکار مخرب است.

Whoever is dissolute and slack in his work is the brother of him who wastes his own works.

10 اسم خداوند قلعه‌ای است محکم که شخص درستکار به آن پناه می‌برد و در امان می‌ماند.

The name of the Lord is a very strong tower. The just one rushes to it, and he shall be exalted.

11 اما قلعۀ شخص ثروتمند، ثروت اوست که گمان می‌کند او را محافظت خواهد کرد.

The substance of the wealthy is the city of his strength, and it is like a strong wall encircling him.

12 تکبر به سقوط می‌انجامد و فروتنی به سربلندی.

The heart of a man is exalted before it is crushed and humbled before it is glorified.

13 چقدر زشت و ابلهانه است که انسان قبل از گوش دادن به سخنی، به آن جواب دهد.

Whoever responds before he listens, demonstrates himself to be foolish and deserving of confusion.

14 وقتی انسان روحیه‌اش قوی است بیماری را تحمل می‌کند، اما روحیهٔ شکسته را چه کسی می‌تواند تحمل کند؟

The spirit of a man sustains his weakness. Yet who can sustain a spirit that is easily angered?

15 اشخاص دانا همیشه مشتاق و آماده کسب حکمتند.

A prudent heart shall possess knowledge. And the ear of the wise seeks doctrine.

16 هدیه دادن راه را برای انسان باز می‌کند و او را به حضور اشخاص مهم می‌رساند.

A man’s gift expands his way and makes space for him before leaders.

17 دلایل کسی که در دادگاه اول صحبت می‌کند به نظر درست می‌آید ولی این تا زمانی است که طرف مقابل هنوز دلایلش را ارائه نداده باشد.

The just is the first accuser of himself; his friend arrives and shall investigate him.

18 قرعه، دعوا را می‌خواباند و به منازعهٔ بین حریفان زورمند خاتمه می‌دهد.

Casting a lot suppresses contentions and passes judgment, even among the powerful.

19 به دست آوردن دل برادر رنجیده، سختتر از تصرف یک شهر حصاردار است. منازعه بین دو برادر، دیوار جدایی ایجاد می‌کند.

A brother who is helped by a brother is like a reinforced city, and judgments are like the bars of cities.

20 انسان نتیجهٔ سخنانی را که از دهانش بیرون می‌آید خواهد دید.

From the fruit of a man’s mouth shall his belly be filled. And the harvest of his own lips shall satisfy him.

21 مرگ و زندگی در قدرت زبان است؛ کسانی که دوست می‌دارند حرف بزنند، عواقب سخنانشان را خواهند دید.

Death and life are in the power of the tongue. Whoever values it shall eat from its fruits.

22 وقتی مردی همسری پیدا می‌کند نعمتی می‌یابد. آن زن برای او برکتی است از جانب خداوند.

He who has found a good wife has found goodness, and he shall draw contentment from the Lord. He who expels a good wife expels goodness. But he who holds on to an adulteress is foolish and impious.

23 درخواست فقرا با التماس توأم است و پاسخ ثروتمندان با خشونت.

The poor will speak with supplications. And the rich will express themselves roughly.

24 هستند دوستانی که انسان را به نابودی می‌کشند، اما دوستی هم هست که از برادر نزدیکتر است.

A man amiable to society shall be more friendly than a brother.