امثال 17

1 خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

睦じうして一塊の乾けるパンあるは あらそひありて宰れる畜の盈たる家に愈る

2 بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

かしこき僕は恥をきたらする子ををさめ 且その子の兄弟の中にありて產業を分ち取る

3 طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

銀を試むる者は坩堝 金を試むる者は鑢 人の心を試むる者はヱホバなり

4 آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

惡を行ふものは虚偽のくちびるにきき 虚偽をいふ者はあしき舌に耳を傾ぶく

5 مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

貧人を嘲るものはその造主をあなどるなり 人の災禍を喜ぶものは罪をまぬかれず

6 تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

孫は老人の冠弁なり 父は子の榮なり

7 شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

勝れたる事をいふは愚なる人に適はず 况て虚偽をいふ口唇は君たる者に適はんや

8 رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

贈物はこれを受る者の目には貴き珠のごとし その向ふところにて凡て幸福を買ふ

9 کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

愛を追求むる者は人の過失をおほふ 人の事を言ひふるる者は朋友をあひ離れしむ

10 یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

一句の誡命の智人に徹るは百囘扑つことの愚なる人に徹るよりも深し

11 بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

叛きもとる者はただ惡きことのみをもとむ 比故に彼にむかひて殘忍なる使者遣はさる

12 روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

愚なる者の愚妄をなすにあはんよりは寧ろ子をとられたる牝熊にあへ

13 اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

惡をもて善に報ゆる者は惡その家を離れじ

14 شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

爭端の起源は堤より水をもらすに似たり この故にあらそひの起らざる先にこれを止むべし

15 خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

惡者を義とし義者を惡しとするこの二の者はヱホバに憎まる

16 صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

愚なる者はすでに心なし何ぞ智慧をかはんとて手にその價の金をもつや

17 دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

朋友はいづれの時にも愛す 兄弟は危難の時のために生る

18 فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

智慧なき人は手を拍てその友の前にて保證をなす

19 شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

爭端をこのむ者は罪を好み その門を高くする者は敗壞を求む

20 شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

邪曲なる心ある者はさいはひを得ず その舌をみだりにする者はわざはひに陷る

21 فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

愚なる者を產むものは自己の憂を生じ 愚なる者の父は喜樂を得ず

22 شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

心のたのしみは良薬なり 霊魂のうれひは骨を枯す

23 آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

惡者は人の懐より賄賂をうけて審判の道をまぐ

24 هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

智慧は哲者の面のまへにあり されど愚なる者は目を地の極にそそぐ

25 پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

愚なる子は其父の憂となり 亦これを生る母の煩勞となる

26 مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

義者を罰するは善らず 貴き者をその義きがために扑は善らず

27 شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

言を寡くする者は知識あり 心の靜なる者は哲人なり

28 آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.

愚なる者も默するときは智慧ある者と思はれ その口唇を閉るときは哲者とおもはるべし