امثال 17

1 خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

Jobb száraz darab kenyér és nyugalom mellette, mint ház tele háborúságos áldozatokkal.

2 بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

Eszes szolga uralkodni fog a szégyenletes fiún, és a testvérek közt osztozkodni fog az örökségen.

3 طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

Tégely az ezüstnek s kohó az aranynak, de a szívek vizsgálója az Örökkévaló.

4 آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

A gonosztevő figyel a jogtalanság ajkára, a hazug hallgat a veszedelem nyelvére.

5 مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

A ki gúnyolódik a szegényen, káromolta alkotóját, a ki őrvend szerencsétlenségen, nem marad büntetlenül.

6 تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

Az öregek koronája gyermekeik gyermekei és a gyermekek dísze a szüleik.

7 شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

Nem illő az aljashoz fennhéjázó beszéd, hát még a nemeshez hazug beszéd.

8 رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

Bűvös kő a megvesztegetés gazdája szemeiben: bármerre fordul, boldogul.

9 کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

A ki eltakarja a bűntettet, szeretetet keres, de a ki ismételgeti a dolgot, barátot választ el.

10 یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

Mélyen hat a dorgálás az értelmesre, inkább mint mikor százszor ütik a balgát.

11 بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

Csak bajt keres az engedetlen, a kegyetlen követ bocsáttatik ellene.

12 روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

Találjon rá az emberre kölykétől megfosztott medve, és ne a balga az ő oktalanságában.

13 اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

A ki rosszat fizet jóért, nem mozdul el házából a baj.

14 شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

Víznek kieresztése a viszály kezdete: mielőtt kitörne, hagyd abba a pört.

15 خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

A ki fölmenti a bűnöst és elítéli az igazat: az Örökkévaló utálata mindkettejük.

16 صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

Minek is a vételár balgának kezében, hogy bölcsességet vegyen, s nincsen ész!

17 دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

Minden időben szeret a barát, de testvér szorongatás idejére születik.

18 فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

Esztelen ember kézbe csap, kezességet vállal felebarátja előtt.

19 شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

A ki a bűntettet szereti, szereti a czívódást; a ki magasra teszi bejáratát, romlást keres.

20 شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

Álnok szívű nem talál jót, s a ki nyelvével ferde, bajba esik.

21 فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

A ki balgának szülője, az neki bánatára van, és nem örül az aljasnak atyja.

22 شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

Örvendő szív jó gyógyítást ad, de a levert lélek kiszárítja a csontot.

23 آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

Megvesztegetést vesz ki öléből a gonosz, hogy elhajlítsa a jog ösvényeit.

24 هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

Az értelmesnek arcza előtt van a bölcsesség, de a balgának szemei föld végén járnak.

25 پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

Bosszúsága atyjának a balga fiú, és keserűsége szülőanyjának.

26 مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

Még bírságolni az igazat sem jó, megverni a nemeseket a méltányosság ellenére.

27 شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

Visszatartja beszédét a ki tudást ismer, tartózkodó lelkű az értelmes ember,

28 آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.

Az oktalan is, midőn hallgat, bölcsnek tekintetik, a ki becsukja ajkait, értelmesnek.