امثال 17

1 خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

Un morceau de pain sec, avec la paix, vaut mieux qu'une maison pleine de viandes, avec des querelles.

2 بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

Le serviteur prudent dominera sur le fils qui fait honte, et il aura part à l'héritage avec les frères.

3 طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

Le fourneau est pour éprouver l'argent, et le creuset pour l'or; mais c'est l'Éternel qui éprouve les cœurs.

4 آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

Le méchant est attentif à la lèvre injuste, et le menteur écoute la langue qui calomnie.

5 مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

Celui qui se moque du pauvre, déshonore celui qui l'a fait; et celui qui se réjouit d'un malheur, ne demeurera point impuni.

6 تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

Les enfants des enfants sont la couronne des vieillards; et les pères sont la gloire de leurs enfants.

7 شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

La parole grave ne convient point à un insensé; combien moins la parole fausse aux principaux du peuple.

8 رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

Le présent est comme une pierre précieuse aux yeux de ceux qui le reçoivent; de quelque côté qu'il soit tourné, il plaît.

9 کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

Celui qui couvre les fautes, cherche l'amitié; mais celui qui en fait rapport, divise les meilleurs amis.

10 یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

Une réprimande fait plus d'effet sur l'homme prudent, que cent coups sur l'insensé.

11 بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

Le méchant ne cherche que des querelles; mais un messager cruel sera envoyé contre lui.

12 روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

Mieux vaut rencontrer une ourse qui a perdu ses petits, qu'un fou dans sa folie.

13 اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

Le mal ne quittera point la maison de celui qui rend le mal pour le bien.

14 شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

Commencer une querelle c'est ouvrir un passage à l'eau; avant qu'on en vienne à la dispute, retire-toi.

15 خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

Celui qui déclare juste le méchant, et celui qui déclare méchant le juste, sont tous deux en abomination à l'Éternel.

16 صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

Que sert le prix dans la main d'un insensé pour acheter la sagesse, puisqu'il manque de sens?

17 دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

L'intime ami aime en tout temps, et il naîtra comme un frère dans la détresse.

18 فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

Celui-là est dépourvu de sens, qui touche dans la main, et qui se rend caution envers son prochain.

19 شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

Celui qui aime les querelles, aime le mal; et celui qui élève trop son portail, veut qu'il croule.

20 شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

Le cœur pervers ne trouvera point le bonheur, et la langue double tombera dans le malheur.

21 فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

Celui qui a donné naissance à un insensé, en aura de l'ennui; et le père d'un fou ne se réjouira point.

22 شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

Le cœur joyeux vaut un remède; mais l'esprit abattu dessèche les os.

23 آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

Le méchant accepte le présent, pour renverser les voies de la justice.

24 هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

La sagesse est devant l'homme prudent; mais les yeux de l'insensé vont au bout de la terre.

25 پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

L'enfant insensé fait le chagrin de son père, et l'amertume de celle qui l'a enfanté.

26 مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

Il n'est pas bon de condamner le juste à l'amende, ni de frapper les hommes honnêtes pour avoir fait ce qui est droit.

27 شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

L'homme retenu dans ses paroles connaît la prudence, et celui qui est d'un esprit froid, est un homme entendu.

28 آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.

L'insensé même passe pour sage quand il se tait, et celui qui ferme ses lèvres est un homme intelligent.