امثال 17

1 خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

Mieux vaut un morceau sec et la paix, qu’une maison pleine de viandes de sacrifices et des querelles.

2 بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

Un serviteur sage gouvernera le fils qui fait honte, et il aura part à l’héritage au milieu des frères.

3 طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; mais l’Éternel éprouve les cœurs.

4 آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

Celui qui fait le mal est attentif à la lèvre d’iniquité; le menteur prête l’oreille à la langue pernicieuse.

5 مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

Qui se moque du pauvre outrage celui qui l’a fait; qui se réjouit de la calamité ne sera pas tenu pour innocent.

6 تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

La couronne des vieillards, ce sont les fils des fils, et la gloire des fils, ce sont leurs pères.

7 شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

La parole excellente ne convient point à un homme vil; combien moins [sied] à un prince la lèvre menteuse.

8 رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

Le présent est une pierre précieuse aux yeux de celui qui le possède; de quelque côté qu’il se tourne, il réussit.

9 کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

Celui qui couvre une transgression cherche l’amour, mais celui qui répète une chose divise les intimes amis.

10 یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

La répréhension fait plus d’impression sur l’homme intelligent que 100 coups sur le sot.

11 بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

L’inique ne cherche que rébellion; mais un messager cruel sera envoyé contre lui.

12 روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

Qu’un homme rencontre une ourse privée de ses petits, plutôt qu’un sot dans sa folie!

13 اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

Le mal ne quittera point la maison de celui qui rend le mal pour le bien.

14 شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

Le commencement d’une querelle, c’est comme quand on laisse couler des eaux; avant que la dispute s’échauffe, va-t’en.

15 خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

Celui qui justifie le méchant et celui qui condamne le juste sont tous deux en abomination à l’Éternel.

16 صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

Pourquoi donc le prix dans la main d’un sot pour acheter la sagesse, alors qu’il n’a point de sens?

17 دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

L’ami aime en tout temps, et un frère est né pour la détresse.

18 فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

L’homme dépourvu de sens frappe dans la main, s’engageant comme caution vis-à-vis de son prochain.

19 شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

Qui aime les contestations aime la transgression; qui hausse son portail cherche la ruine.

20 شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

Celui qui est pervers de cœur ne trouve pas le bien; et celui qui use de détours avec sa langue tombe dans le mal.

21 فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

Celui qui engendre un sot [l’engendre] pour son chagrin; et le père d’un homme vil ne se réjouira pas.

22 شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

Le cœur joyeux fait du bien à la santé, mais un esprit abattu dessèche les os.

23 آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

Le méchant prend de [son] sein un présent pour faire dévier les sentiers du jugement.

24 هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

La sagesse est en face de l’homme intelligent, mais les yeux du sot sont au bout de la terre.

25 پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

Un fils insensé est un chagrin pour son père et une amertume pour celle qui l’a enfanté.

26 مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

Il n’est pas bon de punir le juste, et de frapper les nobles à cause de [leur] droiture.

27 شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

Celui qui a de la connaissance retient ses paroles, et un homme qui a de l’intelligence est d’un esprit froid.

28 آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.

Même le fou qui se tait est réputé sage, – celui qui ferme ses lèvres, un homme intelligent.