امثال 16

1 انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

Los designios del corazón son del hombre, pero la respuesta final viene del Señor.

2 تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

Todos los caminos del hombre son limpios para él mismo; pero el Señor pone los espíritus de los hombres en su balanza.

3 نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

Pon tus obras en manos del Señor, y tus propósitos estarán seguros.

4 خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

El Señor hizo todo para su propósito, incluso el pecador para el día del mal.

5 خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

Todo el que tiene orgullo en su corazón es repugnante para el Señor: ciertamente no se liberará del castigo.

6 درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

Con misericordia y buena fe, la maldad es quitada; y por el temor de Jehová, los hombres se apartaron del mal.

7 وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

Cuando los caminos del hombre agradan al Señor, él hace que hasta sus enemigos estén en paz con él.

8 ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

Mejor es un poco con justicia, que gran riqueza con maldad.

9 انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

Un hombre puede hacer diseños para su camino, pero el Señor es la guía de sus pasos.

10 پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

La decisión está en los labios del rey; su boca no se equivocará al juzgar.

11 میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

Las medidas y pesas verdaderas son del Señor: todos las pesas de la bolsa son su trabajo.

12 پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

Hacer el mal es repugnante para los reyes: porque el asiento del gobernante se basa en la justicia.

13 پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

Los labios de la justicia son el deleite de los reyes; y el que dice lo recto le es querido.

14 خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

La ira del rey es como los que dan noticias de la muerte, pero el sabio pondrá la paz en lugar de ella.

15 شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

A la luz del rostro del rey hay vida; y su aprobación es como una nube de lluvia de primavera.

16 به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

¡Cuánto mejor es obtener sabiduría que oro! y para obtener conocimiento es más deseable que la plata.

17 راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

El camino de los rectos será apartado del mal; el que guarda su camino guardará su alma.

18 غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

El orgullo va antes de la destrucción, y un espíritu rígido antes de una caída.

19 بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

Mejor es tener un espíritu gentil con los pobres, que tomar parte en las recompensas de la guerra con los hombres de orgullo.

20 آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

El que presta atención a la ley del bien obtendrá el bien; y quien pone su fe en el Señor es feliz.

21 دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

Los sabios de corazón serán llamados hombres de buen sentido; y con palabras amables, el aprendizaje aumenta.

22 حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

La sabiduría es una fuente de vida para el que la tiene; pero el castigo de los necios es su comportamiento necio.

23 سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

El corazón del sabio es el maestro de su boca, y da mayor conocimiento a sus labios.

24 سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

Las palabras agradables son como la miel, dulces para el alma y una nueva vida para los huesos.

25 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

Hay un camino que parece recto ante un hombre, pero su fin son los caminos de la muerte.

26 گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

El deseo del hombre trabajador está trabajando para él, porque su necesidad de comida lo está impulsando.

27 آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

Un hombre bueno para nada es un diseñador del mal, y en sus labios hay un fuego ardiente.

28 شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

Un hombre con propósitos retorcidos es causa de pelea en todas partes: y el chismoso crea problemas entre amigos.

29 آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

Un hombre violento pone el deseo del mal en la mente de su prójimo y lo hace ir por un camino que no es bueno.

30 شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

Aquel cuyos ojos están cerrados es un hombre de propósitos retorcidos, y el que cierra sus labios apretadamente hace que el mal suceda.

31 موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

La cabeza gris es una corona de gloria, si se ve en el camino de la justicia.

32 صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

Mejor es el hombre lento para enojarse que el hombre de guerra, y el que tiene control sobre su espíritu, que el que toma una ciudad.

33 انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.

Una cosa puede ser puesta a la decisión del azar, pero sucede a través del Señor.