امثال 16

1 انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

To man, belong the preparations of the heart, but, from Yahweh, cometh the answer of the tongue.

2 تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

All the ways of a man, [may be] pure in his own eyes, but, he that testeth spirits, is Yahweh.

3 نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

Roll, upon Yahweh, thy doings, that thy plans, may be established.

4 خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

Everything, hath Yahweh made for its own purpose, yea, even the lawless one, for the day of calamity.

5 خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

An abomination to Yahweh, is every one who is haughty in heart, hand to hand, he shall not be held innocent.

6 درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

By lovingkindness and fidelity, shall iniquity be covered, and, in the revering of Yahweh, is a turning away from wrong.

7 وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

When, acceptable to Yahweh, are the ways of a man, even his enemies, doth he cause to make peace with him.

8 ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

Better a little with righteousness, than large revenues, without justice.

9 انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

A man’s heart, deviseth his way, but, Yahweh, directeth his steps.

10 پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

An oracle, is on the lips of a king, in giving sentence, his mouth must not be unfaithful.

11 میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

The balance and scales of justice, belong to Yahweh, and, his handiwork, are all the weights of the bag.

12 پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

The abomination of kings, is to work lawlessness, for, by righteousness, is established a throne.

13 پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

The delight of kings, are lips of righteousness, —and, the words of uprightness, he loveth.

14 خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

The wrath of a king, [meaneth] messengers of death, but, a man who is wise, will appease it.

15 شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

In the light of a king’s countenance, is life, and, his good-pleasure, is like the cloud of harvest-rain.

16 به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

To acquire wisdom, how much better than gold! and, to get hold of understanding, more choice than silver!

17 راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

The highway of the upright, is to avoid evil, He preserveth his soul, who guardeth his way.

18 غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

Before grievous injury, pride! and, before a fall, haughtiness of spirit!

19 بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

Better is lowliness of spirit, with the patient, than a portion of spoil, with the proud.

20 آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

He that showeth discretion concerning a matter, shall find good, and, he that trusteth in Yahweh, how happy is he!

21 دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

The wise in heart, shall be called intelligent, and, sweetness of lips, increaseth persuasiveness.

22 حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

A well-spring of life, is discretion to its owner, but, the correction of the foolish, is folly.

23 سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

The heart of the wise, giveth discretion to his mouth, and, upon his lips, increaseth persuasiveness.

24 سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

A comb of honey, are pleasant words, sweet to the taste and healing to the bone.

25 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

There is a way that enticeth a man, but, at the latter end thereof, are the ways of death.

26 گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

The appetite of the toiler, hath toiled for him, for his mouth, hath urged him on.

27 آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

An abandoned man, diggeth up mischief, —and, upon his lips, as it were a fire is scorching.

28 شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

A perverse man, sendeth forth strife, and, a tattler, separateth intimate friends.

29 آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

A ruthless man, enticeth his neighbour, and leadeth him in a way, not good.

30 شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

Closing his eyes, to devise perverse things, biting his lips, he hath plotted mischief.

31 موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

A crown of adorning, is a hoary head, in the way of righteousness, it should be found.

32 صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

Better he that is slow to anger, than a hero, and he that ruleth his spirit, than he that captureth a city.

33 انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.

Into the lap, is cast the lot, but, from Yahweh, is its every decision.