امثال 15

1 جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

מענה רך ישיב חמה ודבר עצב יעלה אף׃

2 از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

לשון חכמים תיטיב דעת ופי כסילים יביע אולת׃

3 خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

בכל מקום עיני יהוה צפות רעים וטובים׃

4 زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

מרפא לשון עץ חיים וסלף בה שבר ברוח׃

5 شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

אויל ינאץ מוסר אביו ושמר תוכחת יערם׃

6 در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

בית צדיק חסן רב ובתבואת רשע נעכרת׃

7 حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

שפתי חכמים יזרו דעת ולב כסילים לא כן׃

8 خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

זבח רשעים תועבת יהוה ותפלת ישרים רצונו׃

9 خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

תועבת יהוה דרך רשע ומרדף צדקה יאהב׃

10 کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

מוסר רע לעזב ארח שונא תוכחת ימות׃

11 حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

שאול ואבדון נגד יהוה אף כי לבות בני אדם׃ (Sheol h7585)

12 کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

לא יאהב לץ הוכח לו אל חכמים לא ילך׃

13 دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

לב שמח ייטב פנים ובעצבת לב רוח נכאה׃

14 شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

לב נבון יבקש דעת ופני כסילים ירעה אולת׃

15 انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

כל ימי עני רעים וטוב לב משתה תמיד׃

16 دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

טוב מעט ביראת יהוה מאוצר רב ומהומה בו׃

17 نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

טוב ארחת ירק ואהבה שם משור אבוס ושנאה בו׃

18 آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

איש חמה יגרה מדון וארך אפים ישקיט ריב׃

19 راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

דרך עצל כמשכת חדק וארח ישרים סללה׃

20 فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

בן חכם ישמח אב וכסיל אדם בוזה אמו׃

21 آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

אולת שמחה לחסר לב ואיש תבונה יישר לכת׃

22 نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

הפר מחשבות באין סוד וברב יועצים תקום׃

23 انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

שמחה לאיש במענה פיו ודבר בעתו מה טוב׃

24 راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

ארח חיים למעלה למשכיל למען סור משאול מטה׃ (Sheol h7585)

25 خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

בית גאים יסח יהוה ויצב גבול אלמנה׃

26 خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

תועבת יהוה מחשבות רע וטהרים אמרי נעם׃

27 کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

עכר ביתו בוצע בצע ושונא מתנת יחיה׃

28 شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

לב צדיק יהגה לענות ופי רשעים יביע רעות׃

29 خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

רחוק יהוה מרשעים ותפלת צדיקים ישמע׃

30 دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

מאור עינים ישמח לב שמועה טובה תדשן עצם׃

31 کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

אזן שמעת תוכחת חיים בקרב חכמים תלין׃

32 کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

פורע מוסר מואס נפשו ושומע תוכחת קונה לב׃

33 خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.

יראת יהוה מוסר חכמה ולפני כבוד ענוה׃