امثال 15

1 جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.

2 از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

The tongue of wise people compliments knowledge, but the mouth of fools pours out folly.

3 خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

The eyes of Yahweh are everywhere, keeping watch over the evil and the good.

4 زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

A healing tongue is a tree of life, but a deceitful tongue crushes the spirit.

5 شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

A fool has contempt for his father's instruction, but he who learns from correction is prudent.

6 در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

In the house of the righteous person there is great treasure, but the earnings of the wicked person give him trouble.

7 حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

The lips of wise people scatter knowledge about, but not so the hearts of fools.

8 خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

Yahweh hates the sacrifices of wicked people, but the prayer of upright people is his delight.

9 خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

Yahweh hates the way of wicked people, but he loves the one who pursues what is right.

10 کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

Harsh discipline awaits anyone who forsakes the way and he who hates correction will die.

11 حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

Sheol and destruction are open before Yahweh; how much more the hearts of the sons of mankind? (Sheol h7585)

12 کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

The mocker resents correction; he will not go to the wise.

13 دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

A joyful heart makes the face cheerful, but heartache crushes the spirit.

14 شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

The heart of the discerning seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.

15 انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

All the days of oppressed people are miserable, but a cheerful heart has an unending feast.

16 دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

Better is little with the fear of Yahweh than great treasure with confusion.

17 نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

Better is a meal with vegetables where there is love than a fatted calf served with hatred.

18 آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

An angry man stirs up arguments, but a person who is slow to anger quiets a quarrel.

19 راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

The path of the sluggard is like a place with a hedge of thorns, but the path of the upright is a built-up highway.

20 فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

A wise son brings joy to his father, but a foolish person despises his mother.

21 آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

Folly delights a person who lacks sense, but the one who has understanding walks a straight path.

22 نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

Plans go wrong where there is no advice, but with numerous advisors they succeed.

23 انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

A person finds joy when he gives a pertinent reply; how good is a timely word!

24 راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

The path of life leads upward for prudent people, that they may turn away from Sheol beneath. (Sheol h7585)

25 خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

Yahweh tears down the house of the proud, but he protects the property of the widow.

26 خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

Yahweh hates the thoughts of wicked people, but the words of kindness are pure.

27 کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

The robber brings trouble to his family, but the one who hates bribes will live.

28 شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

The heart of the righteous person ponders before it answers, but the mouth of wicked people pours out all its evil.

29 خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

Yahweh is far away from wicked people, but he hears the prayer of righteous people.

30 دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

The light of the eyes brings joy to the heart and good news is health to the body.

31 کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

If you pay attention when someone corrects how you live, you will remain among wise people.

32 کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

The one who rejects discipline despises himself, but he who listens to correction gains understanding.

33 خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.

The fear of Yahweh teaches wisdom and humility comes before honor.