امثال 15

1 جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

A soft answer turneth away wrath: but grievous words stir up anger.

2 از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

The tongue of the wise useth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out foolishness.

3 خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

The eyes of Yhwh are in every place, beholding the evil and the good.

4 زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breach in the spirit.

5 شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

A fool despiseth his father’s instruction: but he that regardeth reproof is prudent.

6 در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.

7 حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish doeth not so.

8 خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

The sacrifice of the wicked is an abomination to Yhwh: but the prayer of the upright is his delight.

9 خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

The way of the wicked is an abomination unto Yhwh: but he loveth him that followeth after righteousness.

10 کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

Correction is grievous unto him that forsaketh the way: and he that hateth reproof shall die.

11 حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

Hell and destruction are before Yhwh: how much more then the hearts of the children of men? (Sheol h7585)

12 کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

A scorner loveth not one that reproveth him: neither will he go unto the wise.

13 دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken.

14 شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on foolishness.

15 انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

All the days of the afflicted are evil: but he that is of a merry heart hath a continual feast.

16 دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

Better is little with the fear of Yhwh than great treasure and trouble therewith.

17 نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.

18 آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

A wrathful man stirreth up strife: but he that is slow to anger appeaseth strife.

19 راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

The way of the slothful man is as an hedge of thorns: but the way of the righteous is made plain.

20 فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother.

21 آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

Folly is joy to him that is destitute of wisdom: but a man of understanding walketh uprightly.

22 نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established.

23 انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

A man hath joy by the answer of his mouth: and a word spoken in due season, how good is it!

24 راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

The way of life is above to the wise, that he may depart from hell beneath. (Sheol h7585)

25 خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

Yhwh will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow.

26 خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

The thoughts of the wicked are an abomination to Yhwh: but the words of the pure are pleasant words.

27 کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live.

28 شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things.

29 خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

Yhwh is far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.

30 دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

The light of the eyes rejoiceth the heart: and a good report maketh the bones fat.

31 کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

The ear that heareth the reproof of life abideth among the wise.

32 کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

He that refuseth instruction despiseth his own soul: but he that heareth reproof getteth understanding.

33 خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.

The fear of Yhwh is the instruction of wisdom; and before honour is humility.