امثال 15

1 جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

A mild response shatters anger. But a harsh word stirs up fury.

2 از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

The tongue of the wise adorns knowledge. But the mouth of the senseless gushes with foolishness.

3 خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

In every place, the eyes of the Lord consider good and evil.

4 زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

A peaceful tongue is a tree of life. But that which is immoderate will crush the spirit.

5 شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

A fool laughs at the discipline of his father. But whoever preserves rebukes will become astute. In abundant justice, there is very great virtue. But the intentions of the impious will be eradicated.

6 در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

The house of the just has very great strength. And in the fruits of the impious, there is disorder.

7 حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

The lips of the wise shall disseminate knowledge. The heart of the foolish will be dissimilar.

8 خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

The sacrifices of the impious are abominable to the Lord. The vows of the just are appeasing.

9 خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

The way of the impious is an abomination to the Lord. Whoever pursues justice is loved by him.

10 کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

Doctrine is evil to those who abandon the way of life. Whoever hates correction shall die.

11 حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

Hell and perdition are in the sight of the Lord. How much more the hearts of the sons of men! (Sheol h7585)

12 کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

He who corrupts himself does not love the one who afflicts him, nor will he step toward the wise.

13 دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

A rejoicing heart gladdens the face. But by the grief of the soul, the spirit is cast down.

14 شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

The heart of the wise seeks doctrine. And the mouth of the foolish feeds on ignorance.

15 انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

All the days of the poor are evil. A secure mind is like a continual feast.

16 دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

Better is a little with the fear of the Lord, than great treasures and dissatisfaction.

17 نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

It is better to be called to vegetables with charity, than to a fatted calf with hatred.

18 آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

A short-tempered man provokes conflicts. Whoever is patient tempers those who are stirred up.

19 راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

The way of the slothful is like a hedge of thorns. The way of the just is without offense.

20 فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

A wise son gladdens the father. But the foolish man despises his mother.

21 آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

Folly is gladness to the foolish. And the prudent man sets his own steps in order.

22 نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

Intentions dissipate where there is no counsel. Yet truly, they are confirmed where there are many counselors.

23 انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

A man rejoices in the verdict of his own mouth. And a word at the right time is best.

24 راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

The path of life is for the wise above, so that he may turn away from the end of Hell. (Sheol h7585)

25 خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

The Lord will demolish the house of the arrogant. And He will make firm the borders of the widow.

26 خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

Evil intentions are an abomination to the Lord. And pure conversation, most beautiful, shall be confirmed by him.

27 کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

Whoever pursues avarice disturbs his own house. But whoever hates bribes shall live. Through mercy and faith, sins are purged. But through the fear of the Lord, each one turns aside from evil.

28 شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

The mind of the just meditates on obedience. The mouth of the impious overflows with evils.

29 خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

The Lord is distant from the impious. And he will heed the prayers of the just.

30 دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

The light of the eyes rejoices the soul. A good reputation fattens the bones.

31 کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

The ear that listens to the reproofs of life shall abide in the midst of the wise.

32 کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

Whoever rejects discipline despises his own soul. But whoever agrees to correction is a possessor of the heart.

33 خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.

The fear of the Lord is the discipline of wisdom. And humility precedes glory.