امثال 15

1 جواب ملایم خشم را فرو می‌نشاند، اما جواب تند آن را بر می‌انگیزاند.

回答柔和，使怒消退； 言语暴戾，触动怒气。

2 از زبان مرد دانا حکمت می‌چکد، اما از دهان آدم نادان حماقت بیرون می‌آید.

智慧人的舌善发知识； 愚昧人的口吐出愚昧。

3 خدا همه جا را زیر نظر دارد و ناظر اعمال نیکان و بدان است.

耶和华的眼目无处不在； 恶人善人，他都鉴察。

4 زبان شفابخش درخت حیات است، اما زبان فریبکار روح را در هم می‌شکند.

温良的舌是生命树； 乖谬的嘴使人心碎。

5 شخص نادان نصیحت پدر خود را خوار می‌شمارد، ولی فرزند عاقل تأدیب پدرش را می‌پذیرد.

愚妄人藐视父亲的管教； 领受责备的，得着见识。

6 در خانهٔ شخص درستکار گنج فراوان است، اما دسترنج آدمهای بدکار برای ایشان تلخکامی به بار می‌آورد.

义人家中多有财宝； 恶人得利反受扰害。

7 حکمت توسط دانایان منتشر می‌شود نه به‌وسیلۀ جاهلانی که در آنها راستی نیست.

智慧人的嘴播扬知识； 愚昧人的心并不如此。

8 خداوند از قربانیهای بدکاران نفرت دارد، اما از دعای درستکاران خشنود است.

恶人献祭，为耶和华所憎恶； 正直人祈祷，为他所喜悦。

9 خداوند از اعمال بدکاران متنفر است، اما پیروان راستی را دوست می‌دارد.

恶人的道路，为耶和华所憎恶； 追求公义的，为他所喜爱。

10 کسانی که راه راست را ترک گفته‌اند تنبیه سختی در انتظارشان است و اگر نخواهند تنبیه و اصلاح شوند خواهند مرد.

舍弃正路的，必受严刑； 恨恶责备的，必致死亡。

11 حتی دنیای مردگان از نظر خداوند پنهان نیست، چه رسد به افکار انسان! (Sheol h7585)

阴间和灭亡尚在耶和华眼前， 何况世人的心呢？ (Sheol h7585)

12 کسی که کارش مسخره کردن است از نزدیک شدن به افراد دانا خودداری می‌کند چون دوست ندارد سرزنش آنان را بشنود.

亵慢人不爱受责备； 他也不就近智慧人。

13 دل شاد، چهره را شاداب می‌سازد، اما تلخی دل، روح را افسرده می‌کند.

心中喜乐，面带笑容； 心里忧愁，灵被损伤。

14 شخص دانا تشنهٔ دانایی است، اما نادان خود را با حماقت سیر می‌کند.

聪明人心求知识； 愚昧人口吃愚昧。

15 انسان وقتی غمگین است همه چیز به نظرش بد می‌آید، اما وقتی دلش شاد است هر چیزی او را خوشحال می‌کند.

困苦人的日子都是愁苦； 心中欢畅的，常享丰筵。

16 دارایی کم همراه با خداترسی بهتر است از ثروت هنگفت با اضطراب.

少有财宝，敬畏耶和华， 强如多有财宝，烦乱不安。

17 نان خشک خوردن در جایی که محبت هست، بهتر است از غذای شاهانه خوردن در جایی که نفرت وجود دارد.

吃素菜，彼此相爱， 强如吃肥牛，彼此相恨。

18 آدم تندخو نزاع به پا می‌کند، ولی شخص صبور دعوا را فرو می‌نشاند.

暴怒的人挑启争端； 忍怒的人止息纷争。

19 راه آدم تنبل با خارها پوشیده است، اما راه شخص درستکار شاهراهی هموار است.

懒惰人的道像荆棘的篱笆； 正直人的路是平坦的大道。

20 فرزند دانا پدرش را خوشحال می‌کند، اما فرزند نادان مادرش را تحقیر می‌نماید.

智慧子使父亲喜乐； 愚昧人藐视母亲。

21 آدم نادان از کارهای ابلهانه لذت می‌برد، اما شخص فهمیده از راه راست منحرف نمی‌شود.

无知的人以愚妄为乐； 聪明的人按正直而行。

22 نقشه‌ای که بدون مشورت کشیده شود، با شکست مواجه می‌گردد، اما مشورت بسیار، باعث موفقیت می‌شود.

不先商议，所谋无效； 谋士众多，所谋乃成。

23 انسان وقتی جواب درست می‌دهد از آن لذت می‌برد. چه عالی است سخنی که بجا گفته شود!

口善应对，自觉喜乐； 话合其时，何等美好。

24 راه دانایان به سوی حیات بالا می‌رود و آنها را از فرو رفتن به جهنم باز می‌دارد. (Sheol h7585)

智慧人从生命的道上升， 使他远离在下的阴间。 (Sheol h7585)

25 خداوند خانه متکبران را از بین می‌برد، اما ملک بیوه‌زنان را حفظ می‌کند.

耶和华必拆毁骄傲人的家， 却要立定寡妇的地界。

26 خداوند از نقشه‌های پلید متنفر است، ولی افکار پاک مورد پسند او می‌باشند.

恶谋为耶和华所憎恶； 良言乃为纯净。

27 کسی که دنبال سود نامشروع می‌رود به خانواده‌اش لطمه می‌زند، اما شخصی که از رشوه نفرت دارد زندگی خوبی خواهد داشت.

贪恋财利的，扰害己家； 恨恶贿赂的，必得存活。

28 شخص نیک قبل از جواب دادن فکر می‌کند، اما شریر زود جواب می‌دهد و مشکلات به بار می‌آورد.

义人的心，思量如何回答； 恶人的口吐出恶言。

29 خداوند از بدکاران دور است، ولی دعای نیکان را می‌شنود.

耶和华远离恶人， 却听义人的祷告。

30 دیدن صورت شاد و شنیدن خبر خوش به انسان شادی و سلامتی می‌بخشد.

眼有光，使心喜乐； 好信息，使骨滋润。

31 کسی که انتقادهای سازنده را بپذیرد، جزو دانایان به حساب خواهد آمد.

听从生命责备的， 必常在智慧人中。

32 کسی که تأدیب را نپذیرد به خودش لطمه می‌زند، ولی هر که آن را بپذیرد دانایی کسب می‌کند.

弃绝管教的，轻看自己的生命； 听从责备的，却得智慧。

33 خداترسی به انسان حکمت می‌آموزد و فروتنی برای او عزت و احترام به بار می‌آورد.

敬畏耶和华是智慧的训诲； 尊荣以前，必有谦卑。